Новости Республики Коми | Комиинформ

Енмыс шулöма чомйын овны

Енмыс шулöма чомйын овны
Енмыс шулöма чомйын овны
logo

Кор локтім на дорö, Ирина Ивановна пызан сайын пукаліс, картупель весаліс. Пыр жö чукöстіс и верöссö. Егор Серафимович омöля кылö да первойсö ёнджыка гöтырыс и висьтасис, кöзяиныс жö юрнас довкнитлывліс, збыльысь пö сідз и вöлі. А кöр дадьсö петкöдлыны петіс да, Егор Серафимович томмис весиг, пасьталіс кöрдорсалысь быдлунъя паркасö да, и чужöмыс вежсис — быттьö бара на тундраö веськаліс, дась пыр жö пуксьыны даддьö да кытшовтны стадасö.

—Чомйын нёль гозъяöдз овлім, челядьыс кызь витöдз чукöрмывліс, — висьталіс Ирина Ивановна. — Бригадаын вит пастук да нёль чумработница вöліны. Öні öти чумработница и зільö, оз пыдди пуктыны тайö уджсö. Сьöкыд сійö да. А чомъяд зэв гажа, велалан да, быттьö тадзи и колö лоны — дзескыд кöть, но некод абу öбидаын. Тöлысь чöж мунігад быд лун чомтö разян да сув-тöдан. Чомсö куим нюкысь вöчам, нюкыс 25 кöр куысь. А водзті и ёдум чомъяс вöліны, сюмöдысь вöчлісны.

Тундраöд ветлöмсö казьтывны кутісны да, быттьö бара на туйö петісны, быд шор и быд ты син водзаныс сувтö. Вой саридзлань мунігöн пö Ямбоын бöръя вöрыс. Лынгöна вуджан да муыс пö вежсьö, рас сöмын быдмö, байдöгтö сэтысь он нин аддзыв. А бöрсö пö ньöж локтам, мед кöрыс вердасаöн вöлі. Дадьсö куим кöр кыскö, нывбабаяслысь — нёль, а мужичöйяслысь — вит. Дадюв кöръяссö пö киысь чуньясöс моз нимтам: вöжжи выв кöр, вöжжи дорвыв, шöрпельööд, нимтöм, дорпель. Веськыд киад вöжжи кутан, шуйгаас — хорей. Хорейыс пö пемöсъясöс кежöмсьыс öлöдö, — тайöс миянлы Егор Серафимович нин гöгöрвоöдö да содтö, кöртö пö и шойччöдны колö, он кö — öбидитчас.

—Пиянасьöны медсясö Малды нюр дорын да сы гöгöрын, а коркö и мöдлаын — кутшöм öд тулыс воас да кутшöм поводдя пуксяс, — водзö висьталö Ирина Ивановна. — Кöръяснымöс быд ногыс нимтылам: Милук, Донук да мукöд ним сетлам авкояслы, зэв жальöсь найö да, гöлöс вылад и локтöны. Важенкаяслöн асланыс нимъяс. Яран кывйöн важенкаыс дядюк. Вöрса яранъяскöд паныдасьлывлім, найö комиöн жö сёрнитöны да ассьыныс кывсö оз нин и тöдны.

Война кадас, гозъялöн висьтасьöм серти, Петруньса овмöсын 7 стадаын 25 сюрс кöр вöлöма. А öні пö дас сюрс гöгöр: нёль бригадаын быдын куим сюрс кöрöдз. Комилöн лунвылысь ми локтім да кöрдорса олöмтö омöля тöдам, и шензьöмпырысь юалім, кыдзи та мында стадасьыс колана кöрыс сюрö. Егор Серафимович мудера нюмдыштіс да шуис, ставныслöн пö налöн асланыс торъяланатор эм, быдöнлöн сюрыс аслыспöлöс.

—Енмыс, тыдалö, сідзи шулöма миянлы — чомйын овны. Эг тай лёка олöй: кынöмным пöт, вылысным тшöг. Эг озыра, но и эг гöля, — висьтасьöны гозъя ас йывсьыныс нинöмöн ошйысьтöг ни асьнысö омöльттöг. Кык пиöс да нылöс быдтöмаöсь, школаöдзыс куимнансö чом дорö нуöдлывлöмаöсь, а сэсся гожйывлöмаöсь сэні. Егор Серафимович петкöдліс дадь, кодöс вöчлöма пиыс. Зэв кокньыд да бур, киподтуйыс тöдчö. Аслыс лöсяланаöс и вöчöма: ыджыд тушаа пö вöлі да, кузькодь дадь артмöма. Быд шор джöмдавтöг вуджас...