Новости Республики Коми | Комиинформ

Кöсъя овны Шарангаын моз

Кöсъя овны Шарангаын моз
Кöсъя овны Шарангаын моз
logo

Шаранга. Ті кывлінныд татшöм нима сикт йылысь? И ме кольöм вежонöдз эг жö кывлы. А со аддзылі, тöдмаси да öні кöсъя овны Шарангаын моз.

А делöыс вöлі тадзи. Звöнитö Мария Вячеславовна Кузьбожева да шуö, ми пö матысса лунъясö мунам Шарангаö да, гашкö, миянкöд ветланныд. А ёна колö, мися? Да он пö кут каитчыны.

Колö кö, и колö. Ковтöминад да ковтöгыд Мария Вячеславовна корны оз кут.

Уджвывсалы шуи: "Пекничаö ог ло". Кытчö да мыйла муна, вочавидзны эг вермы. Ачым мöвпала: "Збыльысь, кытчö и муна? И мыйла?" Но кыв сетöма – колö мунны.

Пыри öтуввезйö да аддзи татшöм юöр:

"Шаранга – Улыс Новгород обласьтысь районса шöрин. Медводдзаысь казьтылöмаöсь тайö оланін йывсьыс 1747 воö. Сідзкö, стöч 265 во сайын. 40 во сайын лоöма рабочöй посёлокöн, но сэтчöс олысьясыс öні на шуöны "сикт". Юркарыс – Улыс Новгород – зэв ылын, матö 300 километр сайын.

Медводдза олысьяснас вöлöмаöсь удмуртъяс, мари, коми да чудь. Сэсся надзöникöн заводитöмаöсь локтавны Новгородысь рочьяс. Дыр кад Шаранга район пырöма Кировса обласьтö. (Öні на сэтчöс олысьяс "юрбитöны", мый кировса сетöмаöсь найöс новгородсалы. Эз кö пö сетны, гашкö, на моз жö öні на виньгыртім-олім). Юрсиктас 6.500 олысь. Районас – 12 сюрсысь неуна унджык."

Со сэтчö ми и мöдöдчим кольöм пекничаö 7 час асылын, а вит час рытын вöлім нин места вылын.

Посёлок вочааліс паськыд уличаясöн да сöстöмлунöн. Сикткöд тöдмöдысьлы пыр и шуи, мися, праздник кежлад тай ёна лöсьöдчöмныд, весиг ставсö гöгöр ытшкöмныд. И дöзмискодь мортыд: миян пö пыр тадзи.

Вöлöмкö, збыльысь тадзи. И кык лун чöж ветлöдлігöн тыдовтчис татшöм серпас.

Во 8 сайын районнас босьтчöма юрнуöдны Виктор Иванович Бахтин. Ачыс татчöс, школасö зарни медальöн помавлöма. И надзöникöн заводитöма вежны районыслысь, а сідзкö и, юрсиктлысь, олан сямсö. Абу кольöма бокö весиг медся ичöтторсö. Шуам, сиктсö пелькöдöм-идралöм. Скод вылын став йывсьыс сёрнитöмаöсь, вынсьöдöмаöсь, мый колö вöчны, и со талун гöгöр сöстöм. Тулыснас май 1-öд лунöдз улич вылö позьö петкöд-ны йöрсьыд став лöп-ёгсö. Кералöм пуяс, шыблас, весиг ковтöм эмбур. Идраласны. А, шуам, май 2-öд лунö кö шыбитан, бöр ставсö йöрад ковмас пыртны – идралысь оз ло, и тэнад шог, мый эн удит. Сэсся бы-дöнлы колö ас йöр гöгöрыс ытшкыны. Администрацияын индасны, кысянь кытчöдз и мед пыр вöлі мича да лöсьыд. Пöрысь кöть том, верман кöть он, ытшкы да весав. Первой кадас пö öткымынöн ёна скöралісны, но кад мысти, кор аддзисны мичсö да сöстöмлунсö, ланьтісны, зэв зіля öні ставсö идралöны-ытшкöны. Татшöмыс абу сöмын ас керка гöгöрын: быд учреждение-организация кывкутö аслас йöр вöсна. И тайö на абу ставыс! Администрацияса быд уджалысьлöн эм "аслас ин", код вöсна кывкутö.

Районса олысьяс Виктор Ивановичöс шуöны "наш Бахтин". Зэв ёна полöны, мед бокö эз мун. Дерт, эм мыйысь майшасьны. Ачыс оз узь и мукöдыслы узьны оз сет. Пырöдчöмаöсь матö 30 проектö. Кыдзи федеральнöйясö, сідз и обласьтсаö. 2011 воö кыпöдöмаöсь 43 выль керка. Сэтчö вуджöмаöсь том специалистъяс, бать-мамтöм челядь да важ киссьöм керкаын олысьяс. Таво нин стрöитöмаöсь нöшта 28-öс. Дерт, сэсся Шарангаысь некод оз мун, олысь лыдыс воысь-во содö и содö. Со праздниксö восьтіс ок мича гöлöса нывка. Вöлöмкö, помалöма консерватория(!) да бöр гортас локтöма.

Висьталі тай, уличаяс паськыдöсь, чорыд веркöсаöсь. Муниципальнöй керкаяс, учреждение-организация, парк гöгöр — мичасьыс-мича öграда. И абу пуысь, а бетонысь. Сиктса шуöны, важöн нин пö пуысь потшöстö оз сувтöдны, öдйö сісьмö да.

Асланыс автопарк, йöзсö автобус новлöдлö сикт и район пасьта, кöть эськö абу миян кодь ылын сиктсянь сиктöдзыс. Со орчча районöдзыс 24 километр и эм. Сэсся 15 видз-му овмöслöн гожся удж йылысь йöзыслы юöртöны öтуввезйын администрациялöн лист бокын. Мыйта кöдзöмаöсь, ытшкöмаöсь, заптöмаöсь.

Ас керка кындзи уна мукöд стрöйба кыпалö. Кольöм во воссьöма выль детсад. Ок и ыджыд! Но тыдовтчöма, оз на став челядьсö вермыны инавны сэтчö. И мый шуöмаöсь вöчны? Восьтöмаöсь сідз шусяна частнöй детсад. Ас керкаын. Гозъя, кодъяс кутасны видзны челядьсö, овмöдчöны выль керкаö, налы быд лун вайöны сёян-юан, могмöдöны колана книга-карандаш-тетрадьöн. Дас во уджалöм бöрын керкасö сетасны тайö гозъяыслы. Дон босьттöг.

Выль детсадкöд орччöн кыпалö ыджыдсьыс-ыджыд физкультурно-оздоровительнöй комплекс. Кöть эськö и посёлок шöрас эм нин стадион.

Шойччан кык паркысь öтиыс важджык, 11 гектар вылö паськöдчöма, а мöдыс дзик на выль. Но сикт шö-рас воддза воясö кыпöдöмаöсь челядьлы "Лукоморье" нима выль ворсанін. Мыйла? Паркас пö зэв туруна, а тані абу, и некутшöм клещ-гаг оз курччав миянлысь кагукъяснымöс. Со кыдзи видзöны быдмысь войтырнысö.

Праздникыд, дерт, пыр гажаа мунö. Но меным окота висьтавны оз сьылöм-йöктöм йывсьыс, а мый татшöм гаж вылас тшöкыда волігъясöн бöръя 10-15 восö эг нин кывлы, мед чолöмалісны поштальонöс, шоперöс, соцработникöс, пöжасьысьöс. А тані, Шарангаас, быттьö сідзи и колö. Миян пö быд во ни-мöдöны медбуръяссö, кöні кöть найö оз уджавны.

* * *

Водзö уна на позьö гижны, мый вöчсьö миян республикасянь вель ылын Шаранга сиктын, кöні медводдза олысьяс лыдын вöлöмаöсь и коми войтыр. Снимокъяс вывсьыс асьныд аддзанныд, кыдзи олöны сэні йöзыс. Ог содтась, тадзи и эм.

Бöрсö мунім войнас. Синмöй эз и куньсьы. Юрын бергаліс мöвп: а мыйла миянлы оз позь тадзисö овны? Но мед, шуам, сьöмным абу та мында выль керка кыпöдны, парк лöсьöдны. Но öд керка гöгöртö ытшкыны-пелькöдны сьöм оз ков, а колö сöмын кöсйыны да йöзкöд тайö уджсö бура котыртны.

Ог тöд, гашкö, ме и абу прав. Али мыйкö ог гöгöрво?..