Новости Республики Коми | Комиинформ

Колö-ö выльыс?

Колö-ö выльыс?
Колö-ö выльыс?
logo

Во сайын "Коми му" газетын вöлi йöзöдöма шыöдчöм сы йылысь, кыдзи коми войтыр донъялöны выль кывъяссö, кодъяс паныдасьлöны газет-журналын.

Шыöдчöм вылö вочакывйыс петкöдлiс, мый коми газет-журнал лыддьысьяслы абу веськодь чужан кывным. Пасъям, ёнджыкасö вочавидзисны олöмаяс. Медводз найö аттьöалöны газет лыддьысьясöс пыдди пуктöмысь да на дiнö шыöдчöмысь. Кыдз тыдовтчис, на пöвстысь öтияс дöзмöны выль кывъясöн вöдитчöмысь, мöдъяс лыддьöны коланаöн пыртны найöс коми сёрни-гижöдъясö. Ми сьöлöмсянь аттьöалам найöс ставнысö. Торъя копыр Волсяса вöвлöм олысьлы, кодi гижöма ассьыс мöвпъяссö кык лист бокын: сьöлöмсяньыс ошкö выльторсö, кодi вежö рочысь ковтöг воöм кывъяссö да сöстöммöдö сёрнинымöс. Со кыдзи сiйö донъялö найöс: "Ме серти, коми кывъяс, кодъясöн тöдмöдöны миянöс, зэв бура гöгöрвоанаöсь, позьö вöдитчыны наöн дзик быд мортлы; öнi оз сюр морт, коді абу помалöма 7-8 класс. А коми газет-журналтö судзöдöны карад 2-3 прöчентыс. Колö, быть колö рочысь пырöм кывъяссö вочасöн вежны комиöн. Сöмын тадзи ми озырмöдам коми гижöд-сёрнинымöс".

Кулöмдiн районын чужлöм морт сiдзжö лыддьö коланаöн видзны-дöзьöритны ас кывнымöс: "Роч, заимствуйтöм, öнiя рынок кадся кывъяссö быть колö вежлавны выль коми кывъясöн: оз кö тайö ло, ас кывным кольö бöрö. Ме ог дöзмы, öткымын кыв ог гöгöрволы да. Сиа тшöкыдджыка сёрнитны коми учёнöйяслы телевизор пыр коми кыв сöвмöдöм-озырмöдöм йылысь. Аттьö Е.А.Цыпановлы "Коми му" газетын сылöн гижöдъясысь".

Дерт жö, оз ставлы во сьöлöм вылö выльыс. Эмöсь газет лыддьысьяс, кодъясöс дöзмöдö öнiя кывворыс. Вайöдам Визинса вöвлöм олысьлысь вочакывсö: "Зэв ёна дöзмöдöны выль кывъясыс, кодъясöс чуньысь нёнялöма. Оз ков вывтiасьны. Висьöм нин кодсюрöлöн. Роч кывъясыс оз гöльмöдны коми кывтö. Комияс век кутасны сёрнитны комиöн ас костаныс, гортаныс, и газет-журналтö век кутасны лыддьыны".

Гöгöрвоана, оз быд морт кокниа велав выльторйö, олöмаяслы сьöкыдкодь гöгöрвоны артмöдöм кывъяссö. А быдмысь войтыр оз и торйöдны выль кывъяссö водзтi вöдитчана коми кывворысь. Найö дзик öтмоза велöдöны выльсö и важсö.

Та йылысь висьталö со мый. Ми тöдмалiм коми кывворын выльтор вылö видзöдлас 105 мортлысь — велöдчысьяслысь да студентъяслысь. На пöвстысь унджыкыс вочавидзисны, мый бокысь (сы лыдын и роч кывйысь) воöмсö колö вежны выль кывъясöн; коймöд юкöныс лыддьö коланаöн кольны важ моз.

Кыв йылысь вензьысьяс век вöлiны и лоасны. Сёрнитны кö коми кывлöн аскиа лун йылысь, колö кутны тöд вылын нöшта öтитор. Миян кывным зэв озыр — сылöн дас сёрнисикас; на пöвстысь быдöнлöн кывворыс аслыспöлöс да уна сикас.

Финн-йöгра кывъясöн оз быд вöдитчысь вермы ошйысьны татшöм унапöлöслуннас, а миян татшöм позянлуныс эм.

Бöръя кадö Коми наука шöринса Кыв, литература да история институтын дасьтöма сёрнисикаса кывчукöр. Сiйö шымыртö 78 сюрс сайö кыв. Со кытысь колö тшöтш гумовтны сöдз да мича кывворсö! Сöмын öтитор падмöдö вöчны тайöс — сiйöс йöзöдöм вылö миян озыр республикаын эз вичмы сьöмыс. И кор тайö кывчукöрсö лоö лэдзöма, некод оз тöд. Тöдчöдам, мый бара на сюрасны йöз, кодъяс сувтасны гижöда кывйö сёрнисикасъясысь кыввор пыртöмлы паныд. Такöд йитöдын водзвыв шуам, мый найö оз урчитны со мый.

Диалектса кывсö тöдöны оз öти-кык морт, а быдса котыр — диалектöн сёрнитысьяс. Сэк жö уна кыв бергалö оз öти, а некымын диалектын. И позьö эскыны, мый сёрнисикасса кывйыс вель кокниа вермас вужъясьны литературнöй кывйын.

Миянлы воис сьöлöм вылö Сыктывкарса олысьлöн мöвп. Сылы окота тöдны, кыдзи комиöн шуöны рöдвужсö, и юалö, эм-ö учёнöйяслöн кутшöмкö удж, кытысь позьö тöдмавны тайöс.

Öнi вермам вочавидзны: ми дасьтiм татшöм кывчукöрсö. Регыд сiйöс лоö йöзöдöма. И ми окотапырысь козьналам небöгсö анкета вылö вочавидзысьлы.