Новости Республики Коми | Комиинформ

ВУГРАСЬЫСЬ...

ВУГРАСЬЫСЬ...
ВУГРАСЬЫСЬ...
logo

Шулöны, ягын пö кык öткодь пожöм он аддзы. А вуграсьны радейтысьяс йылысь и сёрниыс абу. Збыльысь, буракö, тадзи и эм. Эмöсь сэтшöм чери кыйысьяс, кодъяс зільöны воöдчыны республикаса медся ылі, позьö шуны, ош пельöсъясö. Корсьöны сэтшöм ю да ты-вад, кытчö зэв гежöда волывлö мортыс. Медым берегас бипур местаыс эз вöв. Öткымынöн вугралöны сöмын ком. Ёкыш-кельчи вылö оз ыштыны.

Эмöсь и сэтшöмъяс, кодъяслы ёді да сын – абу чери. Татшöмыслы колö мöдтор: атлантикаса лосось, чери-меч, тунец, сьöд марлин... Мукöд кыйдöс йылысь и кывны оз кöсйыны. Бур, кор кöсйöмыд лöсялö позянлунъясыдкöд.

А кодсюрö вуграсьö Сыктывкар горулын, Сыктыв юын. Дерт, чими-нельма сэні оз шед. Но, позьö шуны, дзик горт дорас найö кыйöны сир, ёкыш, сын да мукöд чери. Тöдчöда, кытчöкö ылö ветлытöг да туй вылö сьöм видзтöг.

 

ЮРКАР ГОРУЛЫН

Гожöмнас шонді петöдз юркарбердса Сыктыв берегын, Киров парк весьтын, вочасöн чукöртчöны вуграсьны радейтысьяс. И табъя шатинöн да донкаöн кыйсьысьяс, и спиннингöн вöдитчысьяс... Мужикулов öта-мöдсö зэв бура нин тöдöны. Со тай окотапырысь чолöмасьöны, тшöкыда шмонитöны... Кодкö, кылö, ачыс ассьыс юаліс, мый пö тайö асылö Петыр да Павел апостолъяс да Сыктыв юыс козьналасны-а?

Кодкö, тыдалö, пыр жö нюммунас, а карбердса юас эм-ö пö чериыс? Кöть нин чаль кузя йöршыс либö жö гуринаыс? Тöдысь йöз эскöдöны, прамöй чери пö эм. Сöмын колö кöсйöм да вуграсян сям.

Сыктывкарын эмöсь татшöм чери кыйысьясыд. На лыдын, шуам, Юрий Коврижных, Владимир Осокин, Владимир Овчинников... Найö аслыснога донъялöны кыйöм черисö. Сідз, 500 граммöдз – ляпапи, килоысь гырысьджыкыс – ёді, килоöдз – сынпи, кило сайö – сын нин.

 

ВОЙВЫВ ИНТАЫН

Юрий Коврижных чужöма да быдмöма Интаын. Войвылын зонпосни окотапырысь ислалöмаöсь лызьöн, ворсöмаöсь хоккейöн. А Юра жö содтöд радейтöма чери кыйны. Войвылын, майбыр, тайöс вöчны абу сьöкыд. Сійö кадас Уса, Лымва, Юньяга да мукöд юын вöлöма зэв уна ком да кебöс. Сир-ёкыш йылысь и сёрниыс абу. Зонкалы торйöн нин мусмöма Юньяга. Сэтчöс комыс пö пемыд, кутшöмкö аслыспöлöс гöрба. Табъя шатинöн Юрий вель кокниа кыйлывлöма кык килоа комъясöс.

Юрий Юрьевич казьтылö:

–Дзик на неважöн быттьö Войкытшдорса Изйысь визувтысь юясын шедлывліс весиг таймень. Инта карса челядь-туристъяслöн станцияын уджаліс ведущöй специалистöн Владимир Пуник. Ми сыкöд ёртасим. Володя некымынысь кыйлывліс 60 (!) килограммöдз тайменьясöс.

Вуз помалöм бöрын Юрий Юрьевич овмöдчöма Сыктывкарö. А вуграсьöм дорö муслуныс кольöма. Мый вöчны? Быд пöрйö чери кыйны Интаö он чепöсйы. Коркö öтчыд, терпенньöыс дзикöдз бырöма да, босьтöма табъя шатин, лэччöма Сыктыв ю берегö. И вочасöн сэсся бара заводитöма радейтана спиннингöн вуграсьны.

 

ЧЕРИЫС ЭМ, КОЛÖ СÖМЫН СЯММЫНЫ КЫЙНЫ

1989 вося май 28 лунö Юрий Коврижных юркарбердса ю берегсьыс арталöма 38 шатин. Ыджыд ва дырйиыс на ёді веськöдчö аслас кульманінъясö. И буретш Киров парк дорас, вöлöмкö, татшöм местаыс, кöні ёділöн кельöбыс водзö нюжöдö ассьыс рöдсö. Сыктывкарын олысь вуграсьысьяс тайöс бура тöдöмаöсь. Сэки Юрий Коврижных кыйöма 2,5, а Володя Осокин ёртыс – 4 килоа ёдіöс.

Юрий Юрьевичкöд сёрниын тыдовтчис, мый республикаса юркаркöд дзик орччöн эмöсь зэв бур вуграсян местаяс. Сэні позьö пукалыштны табъя шатинöн, донкаöн, кыснантö шыблавны и. Кызвын вуграсьысьыс, дерт, ю берегас шойччö. Öттшöтш нимкодясьö вöр-ваöн, кывзö лэбачьяслысь дзользьöмсö, торйöн нин кор асыв-рытсö сьылöны-ливкйöдлöны колипкайяс.

Дерт, оз быдöнлы öткодя мойви. Кодкö кыйö кельчи-йöрш, сямаджык вугралö сын да ляпа. Сы пыдди ылö оз ков мунны, керка дорсянь ю берегöдз автобусöн минут дасöн позьö воöдчыны. Но и мый, дзик нинöм кö оз шед. Гортö восьлалігöн позьö кежавны лавкаö да ньöбны Норвегияса чими либö жö Нювчимса форель.

Енбиа да кыйсьыны сяммысь вуграсьысьяслöн, дерт жö, нопйыс зэв гежöда овлö тыртöмöн. Юрий Коврижных Киров паркдорса берегын табъя шатинöн кыйлöма 1,8 килоа сын, 2 килоа судак... Татшöм жö сяма и Саша пöль, кодöс нимтöны "Шляпаöн". Сы вöсна мый олöма морт пыр шляпаа. Сылы 70 арöс. Саша пöль тшöкыда вуграсьö Сыктыв юын. И куш киöн гортас оз волывлы.

Но и том йöз оз жö кольччыны наысь. Юрий Юрьевич аслас синмöн аддзылöма, кыдзи ар дас сизима зон пö-жöм анькытш вылö öти здукöн мачыштöма 3 сын. Кыдз тан он акнит! А öд эмöсь йöз, кодъяс чериöс водзвыв вердöм местаын час-мöдöн кыйöны 4-5 килограммöдз.

 

ШУД-ЧАССЬÖЫД КОЛÖ ЖÖ

Вуграсьны унаöн радейтöны. Но мича чериыд оз быдöнлы тай шед. И талы эмöсь помкаяс. Öти-кö, колö вö-лöм сяммыны вуграсьны. А мöд-кö, тöдны и юсö да сэні уялысьяслысь "öбичасö".

–Ыджыд ва дырйи медводз заводитам кыйсьыны табъя шатинöн. Ва ямöм бöрын киö босьтам спиннинг, – висьталö Юрий Коврижных.

Гожöмнас сійö быд асыв заводитö кыснанасьны пыж видзан вöвлöм станциясянь. И вочасöн кайö "Югöр" гостиницаöдз. Тайö ылöсас 1,5 километр. Вуграсьысь нюмъялö, тайö пö менам вир-яйлы да ловлы аслыспöлöс физзарядка.

Но гожöмнас колö вöлöм зэв водз садьмыны. Юрий Юрьевич эскöдö, ю берегын пö колö лоны куим час асылын нин. Сы вöсна, мый сир дэбöдчö сöмын рöмыднас. Шонді петöм бöрын сійö кыснантö оз нин тшапкы-кватит. Лун югыднас "садьмö" сын, коді кöрт ёкмыль вылад ыштö жö. Асылöн прамöй вуграсьысь пö 4 чериöдз кыйö. Тадз эскöдö Юрий Коврижных.

Ваын уялысьясöс пöрйöдлыны абу кокни. Кöть талун лавкаын вузалöны быд сикас угоддьöсö. Вуграсьысь пасйис:

–Сирыд ёна радейтö сідз шусяна силиконысь вöчöм самъяс. Но мед 7 граммысь сьöкыдджык эз вöв. Киров паркдорса Сыктыв пыдöсын зэв уна сутугаыс, кöрт ёкмыльыс, тросыс... Сьöкыдджык кыснаныс да, мукöд самыс пыр жö крукасьö сэтчö.

Сир-сыныд ёна вöлöм радейтöны "Блюфокс", "Мепс"... Но тайö збыльысь зэв дона кыснанъяс. Татшöмтö пö зэв жаль кольны ю пыдöсö. Вуграсьысьяс пиысь кодсюрö весиг ваас кевлöны, медым мынтöдны крукасьöм дона угоддьöсö. А Юрий Юрьевич некор оз пöрччысьлы. 15 вонад бура нин тöдö лöп-ёгöн тырöм местаяссö. Татшöминъяссö пö зіля кытшовтны.

* * *

...Сыктыв ю весьтын гöвкъялö асъя руыс. Видзöдан да, вуграсьысьяс бара нин чукöртчöны. Удж вылö мунтöдзыс налы тайö аслыспöлöс физзарядка. И кыдзкö тöдлытöг мöвпыштсьö, быттьö чери кыйны радейтысьяс чукöртчöны асланыс клублöн нöшта öти заседание вылö.