Новости Республики Коми | Комиинформ

Ёсьсикт кайö тшынйыв?..

Ёсьсикт кайö тшынйыв?..
Ёсьсикт кайö тшынйыв?..
logo

Сöвет кадö унаысь петкöдлісны "Анискин и Фантомас" фильм. Шензьылі, мися, ёна жö сюсь детектив Анискиныд, пыр и туяліс колхозса кассирöс грабитысь тыр арлыдтöм зонкаясöс. Кинокартинасö видзöдігöн паметьö йиджис сэтысь нöшта и нелямын арöса Верка Косая, коді котраліс сикт кузя да быд пельöсын горзіс: "Мортöс виисны! Банда!"...

Кулöмдін районса Дереваннöйö эг нин öтчыдысь волы. Тöда, тайö сиктас олöны уджач войтыр. Сöмын тай "йöй" рынокад пырöм бöрын уналöн дзугсис олан сямыс. Прамöй удж абу. Совхоз-лесопункт киссьöм бöрын тöв чужъялысьыд тырмö жö. Некымын во сайын татчö волігöн сиктса лавка дорын вочаасьлі том йöзкöд. Висьтаси, мися, газетысь локті, тіян йылысь окота гижыштны. "А мый миян йылысь гижан? Бурджык "Троя" вылö удждыв некымын шайт. Юрным пöкмеллясьыс потö-висьö", — буксыштісны воча сьöдöдöм чужöма зонъяс.

Öдва и мыні сьöм дзайгысь "вина гагъяссьыд". Сиктса администрацияын бöрыннас висьталісны, мый "Троясьыд" да "Блесксьыд" унаöн нин дурмисны. И пöрнöй мужичöйяс, и зонъяс, и весиг нывбабаяс.

Öні спирт сора лёк юанторнад явöсö оз вузасьны. Но курыд зелля чурскысьыд уна на. Весиг мир туй пöлöнысь казявлім код юра йöзöс. Синъясыс гырдмöмаöсь, полан и матыстчыны...

Важ моз дереваннöйсаяс сиктса став выльторсö тöдмалöны лавкаын ньöбасигöн. Öти морт шензьöданатор висьталö, мöд мыйкö содтыштö. И акайтöны да дивуйтчöны дереваннöйсаяс.

А дивуйтчыны эм мыйысь! Бöръя кадас сиктын сöмын и сёрнитöны керка сотысьяс йылысь. Öтияс шуöны, öтка морт пö пакöститчö, мöдъяс кайтöны, быдса котыр пö...

Збыльысь, сöмын таво Дереваннöйса Ёсьсиктын тшынйыв кайöма квайт керка. Сиктса администрацияöн веськöдлысь Галина Васильевна Гуляева висьталö, биыс пö ньылыштöма кыдзи овтöм, сідзи и олан керкаяс.

—Оз позь шуны, мый квайтнан стрöйбасö тöдöмöн сотісны. Со гожöмнас лун шöр лунö Ёсьсиктын сотчис олан керка, биас пöгибнитіс морт. Но öдвакö тайö керкасö кодкö сотіс. Юисны-кодалісны сэні олысьясыс, ускöттьöыд и суис.

Сэк жö Галина Васильевна оз дзеб, мый Ёсьсиктын и збыльысь пакöститчöны.

—Медуна пöжарыс вöлі август-сентябрь-октябрын. Войяс пемыдöсь, улич вылын нинöм оз тыдав. Со и кодкö либö кодъяскö вöчöны ассьыныс "сьöд" уджсö, — пасйö сиктса веськöдлысь.

Юалім Галина Васильевналысь:

—Ті уна во велöдінныд челядьöс, бура тöданныд сиктса йöзöс. Тіян серти, кодъяс пакöститчöны Ёсьсиктын?

Та вылö сиктса веськöдлысь вочавидзис:

—Ветлöй, сёрнитöй сэтчöс войтырыскöд. Найö унджык висьталасны. Менам, дерт, эм аслам видзöдлас, но думъясöн ог юксьы, гашкö, сорся да весьшöрö мортсö дойдöма лоö.

Ёсьсиктын войся пöжаръясыс чорыда повзьöдöмаöсь йöзсö. "Анискин и Фантомас" фильмса героиня Верка Косая моз жö быд пельöсын сöмын та йылысь и сёрнитöны. Но Косаяыд кö вöлі лэчыд гöлöсöн горзö: "Мортöс виисны! Банда!", то коньöр дереваннöйсаяс, торйöн нин ёсьсиктсаяс, гусьöнмоз шöпкöдчöны ас костаныс.

Сёрнитім Ёсьсиктса öткымын олыськöд. Тöдчö, ёнакодь полöны öзтасьысьяссьыд. Шуöны, гашкö пö, оз öти морт пакöститчы, а быдса котыр. Миянкöд, журналист-вокъяскöд, оз окотапырысь сёрнитны, мырдöнсорöн лоö быд кыв перйыны. Криста радиöн корöны, медым сöмын эг гижöй газетын налысь ним-овсö.

—Тöдмаласны кö, мый буретш ми висьтасим, вермасны и миянлысь керка сотны, — майшасьöны йöзыс.

Бур кöть, мый быд öзйылöм бöрын сиктса администрацияö элясьны кайлöны. Видлі ёсьсиктсаясöс восьса сёрни вылö веськöдны, но быттьö войнабöрса Рытыввыв Украинаын олöны, быд дзуртыштöмысь полöны.

Тайö, дерт, кутшöмакö висьталö и сиктса власьтъяслöн да тшöтш и милициялöн жеблун йылысь. Но öд абу сöмын Дереваннöйын власьтыд слаб, ставнас Россияын веськöдлан "вöжжиыс" личалöма...

...Бергöдчылам неуна бö-рö. Ёсьсиктö лэччытöдз на сиктса веськöдлысь шуис, пы-равлöй пö Ираида Михайловна Медведева ордö. Тайö семьяас унатор йылысь вермасны висьтавны. Гашкö, и мыйкö сямманныд тöдмавны...

Галина Васильевна водзö подулаліс ассьыс мöвпсö:

—Буретш керкаяс сотчигас ме дорö шыöдчыліс Медведевалöн нылыс — Регина Печуркина. Элясис, быд рыт пö меным сотöвöй телефон пыр кутісны воны "повзьöдчана" SMS-яс. Юöръяссö мöдöдысьыс пö грöзитчö да омöль-тöдö менö.

—Регинаöс ме тöда уна во нин, — водзö висьтасис сиктса веськöдлысь. — Школаын на велöдлі. Медводдза кадсö сійö вöлі шань да тöлка нывкаöн. Но сэсся торксис оланногыс да, лючки школасö эз и помав. Мый ме верми вочавидзны элясьысь Региналы? Шуи, медым шыöдчылас милицияö.

Телефон пыр "повзьöдчöм" йывсьыд Регина юöртöма Кулöмдінса РОВД-ö. И мый жö тыдовтчöма? "Сыщикъяс" тöдмалöмаöсь, мый "повзьöдчана" SMS-яссö Регина Печуркина вöлöмкö ысталö ... ачыс аслыс.

Дереваннöйö миян волігöн сэтчöс уна йöз кывлöмаöсь нин та йылысь. И кодсюрö удитöмаöсь кöвъявны Региналы "керка сотысь" ним.

Мöдöдчим индöм керкаö. Воча петіс кöзяйкаыс, Региналöн мамыс Ираида Михайловна Медведева.

Сійö эз кут пыксьыны, мый ичöтджык Регина нылыс ачыс асьсö "повзьöдлöма" электроннöй юöръясöн. Öти сотöвöйсянь ("удждывлöма" племянничаыслысь) мöдöдлöма гижöдъяссö аслас сотöвöй вылö.

Ачыс Медведева найöс абу лыддьывлöма, шуö, милицияса уджалысьяс пö висьталісны, мый сёрниыс сэні мунö Регинаöс "повзьöдлöм" йылысь.

Медведевалöн кывъяс серти жö, кык чой — Кристина да Регина костын "котöртöма сьöд кань". Регина быд пöрйö зільö "солавны" чойсö. Тыдалö, та вöсна жö и "повзьöдчана" гижöдъяссö лöсьöдлöма Кристина да сылöн тöдсаяс нимсянь.

—Öні яндзим йöзыслы синмас видзöдны, — майшасьö Ираида Михайловна.

—Но а мыжа-ö Регина керкаяс сотöмын? — веськыда юалім сылысь.

—Грекыс сылöн таын абу. Керка сотігас гортын пыр вöлі, — шуö Ираида Михайловна.

Быд мамлы аслас челядьыс донаöсь. Кöть и шуö Ираида Михайловна, мед пö сэсся ичöтджык нылыс оз тувччы кильчö помас, век жö аслад быдтасыд дона. Жалитö Регинаöс.

Но а мыйла сійöс кодсюрö шуöны керка сотысьöн? Вермас лоны тшöтш и сы понда, мый керкаяс öзталан лунъясö Ираида Михайловналöн гортас звöнитöма телефон. Мужичöй гöлöс шуöма:

—Талун ті сотчанныд-ыпнитанныд лöз биöн.

—Ставöн весьöпöрлім. Гортсаяс пиысь некод эз узь тайö войнас, — шуö Ираида Михайловна. — Бöрыннас нин тöдмалім, мый Регина тшöктöма звö-нитлыны кутшöмкö тöдтöм мужичöйлы.

Судтöг ни öти мортöс оз позь шуны мыжаöн. Но йöзыдлысь вомтö он туп-кы. Ёсьсиктын кызвын олысьыс öні чайтöны, мый керкаяс сотöмысь мыжа буретш Регина. Кодсюрö мыжалöмнас мунöны нöшта ылöджык. Кывлі, унаöн тшöтш грека йöзöн лыддьöны сиктса öти семьяысь чоя-вокаöс. Кывсьö весиг, налысь паськöмсö мöдöдлöмаöсь экспертиза вылö... Но мый татчö шуан? Бара жö киöдыс чоя-вокаöс эз кутлыны...

Сьöкыд корсьны лёк войтыртö ас пöвстад. Ёсьсиктсаяс öти кадö весиг петавлöмаöсь войнас дежуритны. Но пакöститчысьыд öд абу жö йöй. Сійö, колöкö, гортас пукаліс да сераліс дежуритысьяс вылын.

Но и мый шуöны та кузя погона йöз? Сиктысь старшöй участкöвöй милицияса майор Михаил Пантелеймонович Жикин висьталö:

—Сьöкыд тшапнитны керка öзталысьтö киöдыс. Но век жö зілям туявны-эрдöдны мыжаяссö. Да, Печуркинаöс талун корлісны милицияö. Рытнас сійö, буракö, Дереваннöйын нин вöлі...

Погона войтыр пöвстысь кодсюрöсянь кывлі, мый Ёсьсиктын ставыс лючки, некод оз пакöститчы. Дивö дай сöмын! Но, сідзкö, мед шыöдчыласны старшöй участкöвöй Жикин дорö, коді августын Ёсьсиктса öти нывбабакöд кусöдчöмаöсь керкабердса гараж дорын, сарай-гид стенмыс вöлöм сотчö да. Пасъям, аньыс медводз казялöма ыпнитöмсö да уськöдчöма лöньöдны ярмöм бисö. И мый жö? Сотчöминсьыс найö казялöмаöсь сюмöдтор да "Троя" дозйын солярка. Код нö соляркасö вайис? Сідзкö, и збыльысь Дереваннöяд бинад дурöны! Да и оз öд весьшöрö йöзыс повны лёк войтырсьыд. И öні быд вой майшасьöны, мый кöнкö да мыйкö вермас ыпнитны...