Сыктывкарын сійӧ тӧдмасис "Менам бизнес" шӧринлӧн уджӧн. Предпринимательяслы сэні дон босьттӧг котыртлӧны семинаръяс, мастер-лассъяс, тӧдмӧдӧны государствоӧн отсӧг сетан уджтасъясӧн.
–2020 воын шӧринӧ шыӧдчыліс 1.800 компания. Найӧ кӧсйисны тӧдны, кыдзи босьтчыны уджӧ, збыль-мӧдны инвестицияа уджтасъяс, содтыны предприятиеныслысь вынйӧрсӧ, – висьталіс шӧринӧн веськӧдлысь Сергей Жеребцов. – Коронавируса вуджан висьӧм вылӧ видзӧдтӧг ми и таво водзӧ нуӧдам тайӧ уджсӧ.
Таво жӧ сэні восьтӧмаӧсь коворкинг, кытчӧ вермасны волыны асланыс офистӧм на предпринимательяс, ас вылӧ уджалысьяс да кад кежлӧ кӧртымавны компьютера да пызан-улӧса вежӧс. Уджаланін кындзи сэні эм и шойччан жыр, библиотека да сёрнитчӧм нуӧданін.
Шӧринӧн тӧдмасьӧм бӧрын сэні жӧ Максим Решетников аддзысьліс регионысь предпринимательяскӧд. Министрлӧн кывъяс серти, Комиын выльӧн восьтӧм социальнӧй тӧдчанлуна предприятиеыс ичӧт да шӧр предпринимательстволы да асшӧр уджалысьяслы отсӧг сетӧм кузя нацпроектын урчитӧм лыдпас дорысь 1,5 пӧв унджык.
Регионса юралысь Владимир Уйба пасйис, мый ичӧт да шӧр бизнес пуктӧны республикаын экономика сӧв-мӧдӧмӧ тӧдчана пай.
–Асшӧр бизнесын лӧсьӧдӧны выль уджаланінъяс, чужӧны выль мӧвпъяс, кыдзи вӧчны регионса экономикасӧ уна сикасджыкӧн, – шуис сійӧ.
* * *
"Лузалес" компанияӧ волігас Россияса министрлы висьталісны экономикаын "Войвыв" торъя юкӧн лӧсьӧдӧм йылысь. Фанера, МДФ да пеллет вӧчан завод кыпӧдӧм могысь торйӧдӧмаӧсь 800 гектар му. Инвестициясӧ артыштӧма 33 миллиард шайт дон.
–Ми ошкам регионлысь тайӧ водзмӧстчӧмсӧ да, ковмас кӧ, отсалам дасьтыны став колана документсӧ, – кӧсйысис Максим Решетников.
Министрлы петкӧдлісны и "Лузалес" компаниялысь вынйӧрсӧ содтӧм кузя проект серти кыпӧдӧм пу ломтас вӧчан цех, тьӧс-плака косьтанін, пилипызя-чагъя шыблас сотанін да ТЭЦ.
"Войвыв" юкӧнын лэптасны и пызан-улӧс вӧчан фабрика. Та йылысь сёрнитчӧмаӧсь нин "Лузалес" да "Аскона" компанияяс.
–Фабрикаыс меститчас Сыктывдін районын, – висьталіс министрлы Владимир Уйба.
Компанияса директоръяслӧн сӧветӧн юрнуӧдысь Руслан Семенюк пасйис, мый предприятиеыс уджалӧ бура сы вӧсна, мый топыд йитӧд кутӧ регионса правительствокӧд.
–Инвестицияа уджтасъяс збыльмӧдны да сувтӧдӧм могъяс олӧмӧ пӧртны позьӧ сӧмын бизнес да власьт тэчас костын ӧта-мӧдӧс гӧгӧрвоӧмӧн, – шуис сійӧ. – Государствосянь отсӧгӧн бизнес лӧсьӧдӧ выль уджаланінъяс, мынтӧ вот, отсалӧ сӧвмыны ставнас регионлы.
* * *
Интаын Максим Решетников тӧдмасис, кыдзи кутасны выльмӧдны кӧртысь да бетонысь плита вӧчан "Арктика" завод. Сэні вӧчӧмторсӧ пӧ мӧдасны инавны республикаса войвыв районъясын да орчча регионъясын, а сідзжӧ "Бованенково –Ухта" биару трубалысь коймӧд визьсӧ нюжӧдігӧн.
Заводсӧ выльмӧдӧм бӧрын сэні лоӧ лӧсьӧдӧма 150 выль уджаланін. Войвыв карлы тайӧ зэв колана.
* * *
Интаын жӧ Максим Решетников воліс кӧр яй переработайтан цехӧ.
Ӧні муниципалитетын став йӧвсьыс 76 прӧчентсӧ вӧчӧны "Инта Приполярная" холдинглӧн предприятиеяс. Кӧрыс жӧ артавсьӧ 10,6 сюрс. Медым холдингыслы и кӧр яй вӧчӧмыс вӧлі кивыв, цехсӧ колӧ выльмӧдны. Тавося майын вӧлі лӧсьӧдӧма "Интинскӧй" предприятие. Сылӧн шӧр могыс – кӧр видзӧм.
–Инталы да и ставнас республикалы холдингыс зэв тӧдчана, ӧд сійӧ могмӧдӧ татчӧс войтырӧс уджӧн, – висьталіс Владимир Уйба.
Регионса юралысь тшӧктіс и водзӧ сӧвмӧдны яй переработайтӧмсӧ, медым кӧр яйсӧ окотапырысь ньӧбалісны и республикаын, и мукӧд регионын. Холдингса веськӧдлысьяс жӧ кутӧны лача, мый Россияса экономика сӧвмӧдан министерствоын уджалысьяс отсаласны предприятиеыслы судзӧдны монокаръяс сӧвмӧдан фондысь сьӧм.
* * *
Воркутаын чукӧртчылӧм дырйи видлалісны Комиын экономика унджык сикасӧн вӧчӧм кузя могъяс. Сёрниӧ тшӧтш пырӧдчисны Максим Решетников, Владимир Уйба, а сідзжӧ удж, Асыввыв сӧвмӧдан да стрӧитчӧм кузя Россияса министерствоясын зільысьяс.
–Сӧмын федеральнӧй шӧринлӧн отсӧгӧн регион вермас збыльмӧдны экономикаыслысь позянлунъяссӧ, – пасйис сёрнисӧ панігӧн Коми Республикаса юралысь Владимир Уйба.
Республикаын экономика диверсифицируйтны шуӧма сы могысь, медым сӧвмӧдны обработайтан производствояс да лӧсьӧдны выль уджаланінъяс. Россияса правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь Марат Хуснуллинлӧн индӧд серти, выль уджаланінсӧ колӧ лӧсьӧдны сы мында, медым тайӧ лыдпасыс эз вӧв "Интауголь" да "Воркутауголь" предприятиеясын уджсӧ воштӧм войтырысь 75 прӧчентысь этшаджык. Диверсификация плансӧ збыльмӧдӧм бӧрын лоас позянлун могмӧдны уджӧн 4.382 мортӧс, на пиысь 828-сӧ – Воркута да Инта монокаръясын. Бюджетысь ӧтдор инвестицияыс кутас артавсьыны 91,2 миллиард шайт.
Максим Решетниковлӧн кывъяс серти, диверсификацияыс колӧ сы вӧсна, мый Воркутаын да Интаын пӧдлассьӧны из шом перъян шахтаяс, да и мир пасьтала зільӧны эновтчыны из шомӧн ломтысьӧмысь. Владимир Уйба пасйис, мый диверсификацияыс отсалӧ мынтӧдчыны промышленносьтлӧн из шом перъян юкӧнысь да сӧвмӧдны мукӧд сикас мупытшкӧсса озырлун перъян, вӧр да видз-му овмӧсъяс.
–Торйӧн колӧ тӧждысьны республикаса войтырлысь олӧмсӧ бурмӧдӧм вӧсна, медым йӧзыс кӧсйисны овны да уджавны регионын, – шуис сійӧ.
Бюджетысь уджйӧзалӧм сьӧм бергӧдігӧн федеральнӧй тшупӧдын личӧдъяс сетӧм бӧрын Комиын 2024 воӧдз прӧстмӧма 8,7 миллиард шайт. Сійӧс лоӧ веськӧдӧма инвестицияа уджтасъяс збыльмӧдӧм вылӧ. Ӧні республикаын ошкӧма нин 5 татшӧм уджтас (налӧн ӧтувъя доныс 9,3 миллиард шайт), нӧшта нёль проект матысса кадӧ донъялас правительстволӧн регион сӧвмӧдӧм кузя комиссия.
