Миян сёрниын, вӧлӧмкӧ, мӧд мортӧс бур ногӧн донъялан, ошкан кывйыс омӧльтан-лёкӧдансьыс ёна этшаджык. Тайӧс ме лыдди Цыпанов Йӧлгиньлӧн выльӧн петӧм "Коми видчанкывъяс" небӧглӧн водзкывйын. Мыйла нӧ? А мортыс кӧ пӧ йӧз пӧвстас лючки-бура асьсӧ кутӧ, та йылысь торйӧн оз и казьтывны. А омӧльторсӧ век аддзӧны да висьталӧны.
Водзӧ коми кыв туялысь юасьӧ: мыйла мортыс видӧ мӧд мортӧс? И вочавидзӧ, уна помка пӧ та вылӧ эм. Да торйӧдӧ нёль медтӧдчанасӧ. Ӧти-кӧ, тадзи мортыс петкӧдлӧ, кыдзи донъялӧ вомъёртсӧ, йӧзсӧ, олӧмас кутшӧмкӧ сьӧкыдлун. Мӧд-кӧ, видчигас мыччӧдӧ ассьыс ловкылӧмсӧ, индӧ, мый сылы оз во сьӧлӧм вылас. Коймӧд-кӧ, чукӧрмӧм лӧгсӧ вештӧ мӧдтор вылӧ. И нёльӧд-кӧ, татшӧм ногӧн зільӧ бурланьӧ бергӧдны омӧльторсӧ.
Ассьыс небӧгсӧ Цыпанов Йӧлгинь шуӧма зэв аслыспӧлӧс кывкудйӧн. Чукӧртӧма сэтчӧ коми-зыряналысь да перымса комияслысь видчанкывъяс да кывтэчасъяс, гӧгӧрвоӧдӧма налысь вежӧртассӧ, коми гижысьяслысь овсӧ индӧмӧн вайӧдӧма на дорӧ видлӧгъяс.
Листалыштам небӧгсӧ, окота ӧд унджык видчанкыв тӧдны. Оз ӧд шоча найӧ быдлунъя олӧмад ковмывны.
Вывті лӧнь либӧ надз, ӧдва легысь мортӧс комияс нимтӧны аньӧмакӧӧн, а вежнясьысь-дзирнясьысьӧс – кикимераӧн. Нитшсялӧм мырйӧн шулам олӧмсьыс кольӧмаӧс.
Коді сійӧ кыз зептаыс, пыр жӧ гӧгӧрвоан, кор лыддян "Коми видчанкывъяс" небӧгын Борис Шаховлӧн гижӧдысь вайӧдӧм видлӧг: "Кӧсьта нинӧмӧн эз сетчы Прокӧ Васьлы, а талун и пась-кӧмнас эз жӧ, мед, батьыс Прокӧ Васьлӧн кыз зепта кӧ". Кыз зепта, сідзкӧ, озыр.
Перымса комияс зэв жӧ кужӧмӧн да, позьӧ кӧ тадзи шуны, азыма видчӧны. Со асьныд видзӧдлӧй: коктӧм, чотысь мортӧс нимтылӧны бачалягаӧн; скуп-горшӧс – жикмораӧн, жикнураӧн, жыкнураӧн (перым-коми кывйын кӧкъямыс сёрнисикас да, ӧти кывсӧ уна ногӧн вермасны шуны); асныраӧс – чеберӧн.
Видчанкывйыс кӧть и ёна унджык миян сёрниын, но ӧд кодлы да кыдзи на сійӧс шуан. Мусаыд кӧ нимтас тэнӧ дзуртысь мырйӧн ли синтӧм кутюӧн, либӧ пеляд пӧся вашкӧдас, ӧлукӧй пӧ тэ менам, йӧгӧзаӧй, нимтӧмыс вермас медся мелі шыӧдчӧмӧн чайтсьыны. Сідзкӧ, позяс на и вензьыштны, мый ошкан, сьӧлӧм шонтан-небзьӧдан кывйыс миян этша...
Павел СИМПЕЛЕВ
