Комиын ёрдса приставъяс таво январь-июньын перйӧмаӧсь йӧзыслысь 4,4 миллиард шайт, кольӧмвося тайӧ кадын серти 1,1 миллиардӧн унджык. Сы лыдысь 1 миллиардсӧ бергӧдӧмаӧсь бюджетӧ да государстволӧн внебюджетнӧй фондъясӧ. 163 миллионсӧ бать-мамлысь косӧдӧмаӧсь челядьыслы алимент вылӧ.

Татшӧм лыдпасъяс йӧзӧдісны июль 26 лунӧ республикаса юралысьлӧн Общественнӧй приёмнӧйын "веськыд йитӧда" телефон пыр сёрни нуӧдігӧн.

–Ставсӧ видлалім 13 сюрс сідз шусяна производство. На лыдысь 74 прӧчентыс йитчӧма буретш челядькӧд, – висьталіс судса приставъяслӧн федеральнӧй службаса Коми управлениеӧн веськӧдлысь Дмитрий Кручинкин.

Республикаын олысьяс тшӧкыда норасьӧны, банкса тшӧт вылысь пӧ приставъяс став сьӧмсӧ курыштӧны. Сідз, "веськыд йитӧда" телефон пыр звӧнитіс Сосногорскын олысь мужичӧй. Менсьым пӧ сідз шусяна моральнӧй ущерб вӧчӧмысь бухгалтерия быд тӧлысь косӧдӧ джын удждонсӧ. Мӧд джынсӧ вуджӧдӧны банкса карта вылӧ. Та дырйи бара жӧ косӧдӧны сэтысь джын сьӧмсӧ. Артмӧ, ки вылӧ воӧ сӧмын нёльӧд пайыс.

–Оланпас серти уджйӧз перйӧм могысь мортыслӧн удждонысь либӧ пенсияысь позьӧ косӧдны сӧмын джын мындасӧ. Кольӧм во вынсьӧдісны федеральнӧй оланпас, мый серти Пенсия да соцстрах фондъяслы либӧ уджӧн могмӧдысьлы сьӧмсӧ вуджӧдігӧн колӧ пасйыны сідз шусяна ГКК-номер. Сы серти лоӧ ясыд, мыйсяма сьӧм вуджӧдӧны – удждон, пособие, пенсия да с.в. Но тайӧ выльторнас оз на кужны вӧдитчыны колана ногӧн ни банкъяс, ни уджӧн могмӧдысьяс. Унджык косӧдӧны сы вӧсна, мый абу гӧгӧрвоана, мыйсяма тайӧ сьӧм, сійӧс абу маркируйтӧма да, та вӧсна лыддьӧны содтӧд удждонӧн, – гӧгӧрвоӧдіс Дмитрий Кручинкин.

Тіян удждонысь, пенсияысь кӧ косӧдісны сьӧм, медводз колӧ шыӧд-чыны банкӧ. Кыдз висьталіс республикаса медыджыд пристав, мукӧддырйи сьӧмсӧ косӧдӧны и налӧн водзмӧстчытӧг. Сідз, веськӧдлан компанияяс коммунальнӧй услугаысь уджйӧз косӧдӧм могысь вермӧны шыӧдчыны веськыда банкӧ.

Банкын кӧ мортыслы немтор эз гӧгӧрвоӧдны, позьӧ шыӧдчыны ёрдса приставъясӧн веськӧдлысь дорӧ, медым налӧн специалистъяс видзӧдлісны, мыйысь косӧдісны сьӧмсӧ.

Сьӧмысь ӧтдор приставъяс вермасны мырддьыны йӧзлысь и эмбурсӧ. Тайӧс сідзжӧ вӧчӧны веськӧд-лан компаниялӧн судӧ шыӧдчӧмкӧд йитӧдын.

–Тіян кӧ коммунальнӧй услугаысь ӧкмис куим сюрс шайт уджйӧз, судлӧн индӧд серти приставъяс вермасны гижны-артавны став эмбурнытӧ. Мортыслӧн тайӧ уджйӧзыс вермас чукӧрмыны во джынйӧн либӧ тӧлысьӧн. Тайӧс некод оз босьт тӧд вылӧ. Косӧдны сьӧмсӧ да мырддьыны эмбурсӧ бара жӧ вермасны и приставъястӧг. Веськӧдлан компанияяс шыӧдчӧны судӧ, а сэні ёнасӧ оз и туясьны да вӧчӧны эмбур мырддьӧм йылысь кывкӧртӧд. Мукӧддырйиыс уджйӧза мортыс та йылысь оз и тӧдлы, – висьталіс Дмитрий Кручинкин.

Быд тӧлысь морт-мӧд-коймӧд шыӧдчӧ приставъяслӧн управлениеӧ гӧгӧрвотӧм уджйӧз косӧдӧм понда. Кыдз висьталіс Комиын медыджыд пристав, тайӧ артмӧ йӧзыслӧн ӧткодь ов-ним-вич да чужан лун вӧсна.

–Медым мынтӧдчыны "двӧйни-лӧн" уджйӧзысь, колӧ шыӧдчыны миян ведомствоӧ. Тайӧс позьӧ вӧчны интернет-сервис отсӧгӧн, позьӧ ыстыны шыӧдчӧмсӧ кабала вылын пошта пыр либӧ пыртны управлениеӧ юркарын Пушкин уличаса 110-ӧд номера керкаӧ воторникӧ 8.30 чассянь 13 часӧдз, середаӧ 14 чассянь 17 ча-сӧдз. Шыӧдчӧмсьыс ӧтдор быть колӧ ыстыны-вайны паспорт, СНИЛС да ИНН копияяс. Тайӧ отсалас гӧгӧрвоны, мый ті некодлы абу уджйӧзаӧсь, а уджйӧзаыс – дзик мӧд морт, – висьталіс Дмитрий Кручинкин.

–Тадзи артмӧ сы вӧсна, мый приставъяслӧн абу йӧз йывсьыс тырмымӧн юӧрыс. Судысь воӧ индӧд косӧдны сэтшӧмтӧ мортлысь сьӧм, но сэні абу индӧма паспорт да СНИЛС номеръяссӧ. Та вӧсна приставъяс косӧдӧны сьӧмсӧ "лӧсялана" мортлысь. А ӧд Россияын ӧткодь ов-ним-вича олысьыс уна. Та вӧсна и артмӧ, мый Комиын олысьлысь косӧдӧны Россияса мукӧд регионсалысь уджйӧзсӧ. Но бӧръя кадӧ татшӧм мисьтӧмторйыс лоис тӧдчымӧн этшаджык. Тіянӧс кӧ суис татшӧм ускӧттьӧыс, пыр жӧ шыӧдчӧй миян ведомствоӧ, – пырӧдчис сёрниӧ судса приставъяслӧн федеральнӧй службаса Коми управлениеысь юкӧнӧн веськӧдлысь Вера Соколова.

Дмитрий Кручинкин "веськыд йитӧда" телефон пыр сёрни нуӧдігӧн казьтыштіс, мый апрель 23 лунсянь республикаса приставъяс пырӧдчисны "Тӧдмав ассьыд уджйӧзтӧ" ("Узнай о своих долгах") акцияӧ.

–Быд лун республикаын приставъяс панӧны 1,5-5 сюрс сідз шусяна исполнительнӧй производство. И унаӧн, кодъяс таӧдз немтор та йылысь эз тӧдлыны, лоӧны уджйӧзаӧсь либӧ, мӧдарӧ, уджйӧз перйысьӧн. И миян мог – отсавны татшӧм войтырыслы. Быд юалӧмӧн позьӧ шыӧдчыны (8212) 28-79-86 телефон пыр. Ӧтуввезйын дон вештытӧг позьӧ пыравны и приставъяслӧн Россияса да республикаса управлениелӧн "Банк данных исполнительных производств" сайтӧ да мобильнӧй приложениеӧ. Сэні пасйӧма став уджйӧзсӧ, да на пыр позьӧ вештыны мыйтакӧ сьӧм либӧ став уджйӧзсӧ, – пасйис пристав.

Мортыс кӧ вештіс став уджйӧзсӧ, тайӧ "Банкас" пасйӧдыс вошӧ некымын лун мысти. Но сідз шусяна исполнительнӧй производствосӧ кӧ пӧдлалӧмаӧсь сы вӧсна, мый мортыслысь немтор нин босьтнысӧ, та йылысь юӧрыс ӧтуввезйын мӧдас ӧшавны куим во.

Тайӧ банкас тшӧкыда пыралӧны и уджӧн могмӧдысьяс. Та вӧсна удж вылӧ инасьысьлы колӧ кыдз позьӧ ӧдйӧджык мынтӧдчыны быдсикас уджйӧзысь.

–Та йылысь оз ков вунӧдны и налы, кодъяс кӧсйӧны кытчӧкӧ ветлыны шойччыны. Мукӧд регионӧ либӧ суйӧр сайӧ вермасны ветлыны сӧмын найӧ, кодъяслӧн абу некутшӧм уджйӧз. Судлӧн кывкӧртӧд серти кӧ мортыс уджйӧза 30 сюрс шайт, суйӧр сайӧ сійӧс оз лэдзны. Шоныд саридз дорӧ туйсӧ тупкас и алимент либӧ кодлыкӧ ускӧттьӧ вештӧм кузя дас сюрс шайта уджйӧз. Оз ков вунӧдны и мукӧд инӧд йылысь. Турцияӧ либӧ Египетӧ оз лэдзны, кытчӧдз он вешты судӧн индӧминӧдз горт дорад, дачаад либӧ мукӧдлаын потшӧстӧ, он восьты спецтехникалы туйсӧ да с.в.

Кыдз висьталіс Дмитрий Кручинкин, Комиысь талун оз вермы мунны 28.400 морт, кодъяс уджйӧзаӧсь 5,5 миллион шайт. На лыдысь 6.400-ыс уджйӧзаӧсь челядьныслы.

–Миян сотрудникъяс волывлӧны аэропортӧ, кӧрт туй вокзалӧ, кӧні тшӧкыда эрдӧдӧны уджйӧзаяссӧ, кодъяс дасьӧсь пыр жӧ вештыны ставсӧ. Но артмӧ сідз, мый шоныд саридз дорӧ челядьыскӧд лэбӧ гӧтырыс, а уджйӧза верӧсыс кольччӧ гортас. Сы вӧсна мый пристав-исполнительыс вештысьӧм йылысь юӧрсӧ сетӧ ГИС ГМП-ӧ, а сэсянь нин сӧмын сутки мысти юӧртӧны пограничникъяслы. Медым эз ковмы пукавны чемодан вылын да майшасьны, лунвылӧ мӧдӧдчытӧдз бурджык водзыв тӧдмавны уджйӧз йылысь да ӧдйӧджык ставсӧ мынтыны, – висьталіс Дмитрий Кручинкин.

Николай РАЗМЫСЛОВ