2020 вося мартсянь, кор заводитчис-паськаліс пандемия, миян республикаын коронавирусӧн висьмӧма матӧ 47,2 сюрс морт. Июль 2 лунӧ татшӧм лыдпас вайӧдіс Коми Республикаын олысьяслысь дзоньвидзалун видзӧм кузя министрлысь удж вӧчысь Игорь Дягилев "Вакцинация от COVID-19: мифы и реальность" сідз шусяна дискуссионнӧй площадка вылын чукӧртчылігӧн.
Талун Россияӧ воӧмаӧсь нин коронавируслӧн Индияса да Британияса штаммъяс. Найӧс казялӧмаӧсь Россияса лунвыв курортъясын, кӧні шойччӧны тшӧтш и миян республикаса войтыр.
–И тайӧ абу "Индияса дельта", а "дельта плюс" штамм, коді ёна лёкджык воддзаяс сертиыс. Водзті кӧ висьӧмыс ӧти мортсяньыс кӧвъясьліс куим-нёльлы, ӧні нин – вит-квайтлы, – гӧгӧрвоӧдіс Игорь Владимирович.
Республикаса стационаръясын коронавирусӧн висьысьяслы лӧсьӧдӧмаӧсь 2.079 койка, а пневмонияӧн нёрпалысьяслы артыштӧмӧн – 2.244.
–Быд лун районъяссянь миянлы юӧртӧны, кӧні мыйтаӧн висьмисны. И та серти видзӧдам, кутшӧм бур-дӧдчан учреждениеӧ найӧс водтӧдны. Коми Республикаса больнича пандемия дырйи вӧлі ковид кузя медшӧр стационарӧн. Куим вежон сайын сэні босьтчылісны нин уджавны важ ногыс, быдсикас висьысьӧс бурдӧдны, а талун со бара ковмис сэтчӧ "коронавирустӧ йӧршитны", – пасйис минздравӧн веськӧдлысьлысь удж вӧчысь. – Сэні лӧсьӧдім 944 койка, а ставыс лоас 995. Таысь унджыксӧ сэсся некытчӧ сувтӧдны.
Коронавирусӧн сьӧкыда да шӧркодя висьысьяс куйлӧны и Воркутаса инфекционнӧй, Ухта карса да Эжваса больничаясын. Бурдӧмаяслысь дзоньвидзалунсӧ ёнмӧдны кутасны Сыктывкарса кожвендиспансерын, Сыктывдін районса "Лӧзым" да Сосногорскса "Кедр" санаторийясын.
Игорь Владимировичлӧн висьталӧм серти, больничаясӧ июль 2 лунӧдз веськалӧма нин коронавирусӧн 1.698 висьысь, на лыдын 128-ыс реанимацияынӧсь. Комын ӧтиӧн лолалӧны ИВЛ аппарат отсӧгӧн, асьныс оз вермыны да. Сьӧкыда висьӧ 344 морт, шӧркодя – 1.191, а 163-ыс – кокньыда.
Талун республикаса стационаръясӧ быд лун водтӧдӧны шӧркодя 140 сайӧ висьысьӧс, а бурдӧм бӧрас гортас ыстӧны 130-ӧс. Но неважӧн на серпасыс вӧлӧма повзьӧдлана.
–Быд лун вӧлі бурдӧ сё морт, а воӧ – кык пӧв унджык. Та вӧсна полім, мый водтӧднысӧ лоӧ некытчӧ, – висьталіс Игорь Дягилев.
Минздравӧн веськӧдлысьлысь удж вӧчысь вочавидзис юалӧм вылӧ, мый мӧдасны вӧчны, тырас кӧ став койкаыс.
–Коронавирусӧн став висьысьсӧ меститам. Ми быд лун видзам кызь прӧчента запас. Сідз, Воркутаса инфекция больничаын лӧсьӧдім 45 места. Таысь кындзи эм 150 койка, кодъясӧс вольсалӧма нин да на дорӧ нюжӧдӧма колана медаппаратура. Кор Войвыв кытшсайса тайӧ карас лоас 45 висьысь, Минздрав пыр жӧ кырымалас 150 койка восьтӧм йылысь индӧд. Сідзжӧ и Ухтаын да Сыктывкарын. Урчитӧм серти ставсӧ лӧсьӧдім 3.200 койка, на лыдын 2.100-ас эм нин куйлысьыс, – юӧртіс Игорь Дягилев. – Мӧвпалам лӧсьӧд-ны и сідз шусяна модульнӧй госпитальяс. Кутшӧмкӧ районын кӧ "ыпнитас" коронавирус, сяммам зэв ӧдйӧ нуны сэтчӧ колана оборудованиесӧ, лекарствосӧ, врачьясӧс да восьтыны стационар. Специалистъяс ӧні арталӧны, уна-ӧ сьӧм та могысь колӧ.
Сыктывкарын, Ухтаын да Усин-скын олысьясӧс дугӧдӧмаӧсь уколавны коронавирусысь, вакцинаыс бырӧма да. Таысь пӧ кутшӧмакӧ мыжаӧсь и асьныс йӧзыс. Дыр нюжмасьӧмаӧсь уколасьӧмнас, а кор бара мӧдӧма содны висьысьыс, зэв унаӧн ӧттшӧтш уськӧдчӧмаӧсь вакцина вӧчан пунктъясӧ, да артмӧмаӧсь кузь ӧчередъяс.
Кыдз висьталіс Игорь Владимирович, Коми Республикаса юралысь Владимир Уйба нимсянь шыӧдчӧмаӧсь Россия Федерацияса правительствоӧн веськӧдлысьӧс вежысь Татьяна Голикова да Россияса минздравӧн юрнуӧдысь Михаил Мурашко дорӧ, медым миянлы вичмӧдасны 70 сюрс доза.
Июль 1-4 лунъясӧ республикаӧ мыйтакӧ воӧма нин "Спутник V" вакцина, ставсӧ ыстӧмаӧсь районъясӧ.
–Меным быд лун звӧнитӧны муниципалитетъяссянь. Сідз, неважӧн Емдін районса больничасянь юӧртісны, колӧ пӧ вакцина вахтӧвикъясӧс уколавны. Та кузя ме шыӧдчи Коми Республикаса минздравысь главнӧй внештатнӧй эпидемиолог Нина Овчинникова дорӧ, да сійӧ тэрыба корсис да мӧдӧдіс Емдінӧ колана мында вакцинасӧ, – висьталіс Игорь Дягилев. – Матысса кадӧ виччысям 7,5 сюрс доза. Пыр кутам йитӧд федеральнӧй тэчасъяскӧд, орчча регионъяскӧд, медым вайны республикаӧ унджык вакцина.
Талунӧдз быд лун уколавлім шӧркодя куим сюрс мортӧс.
* * *
–Коронавируссӧ позьӧ ӧткодявны саридзса гыяскӧд, кодъяс ӧтарӧ содӧны да ёнмӧны. Тайӧ висьӧмыслӧн коймӧд гыыс зэв ыджыд да ён, вирусыс ёна вежласьӧ, ӧдйӧджык паськалӧ, сьӧкыдджыка висьӧдӧ да дженьыд кадӧн вермӧ вайӧдны мортсӧ инвалидӧдз либӧ кувсьӧмӧдз. Талун коронавирусыс мӧдаръюгыдас нуис нин сюрс сайӧ мортӧс. Позьӧ шуны, бырис быдса сикт-посёлок. Медым водзсасьны висьӧмыслы паныд, медым мортыслӧн лоис сідз шусяна иммунитет, колӧ вӧчны вакцина либӧ… висьмыны да бурдны, – пасйис Нина Овчинникова.
Сылӧн висьталӧм серти, коронавирусӧн талун нёрпалӧны быдса семьяясӧн.
–Челядь кӧвъялӧны висьӧмсӧ детсадйын, насянь висьмӧны бать-мамыс. Верстьӧӧс больничаӧ водтӧдны оз быд пӧрйӧ вермыны, висьысь каганысӧ ас кежас ӧд он коль. Тадзи и бурдӧдчӧны гортаныс. А ас кадӧ кӧ бать-мамныс вӧчисны коронавирусысь укол, ковидыд налы эськӧ эз кӧвъясь, а висьмисны кӧ нин, нёрпалісны кокньыда да регыд, – гӧгӧрвоӧдіс Нина Александровна.
–Но уколасьны ышӧдӧм пыдди ӧтуввез да телевизор пыр йӧзсӧ, мӧдарӧ, повзьӧдлӧны прививка вӧ-чӧмнас. Нинӧм бурыс пӧ таысь абу, сідзжӧ висьман да весиг тромбысь сьӧлӧмыд вермас сувтны. Сідз шусяна фейксӧ позьӧ ӧткодявны юӧр боксянь миян войтырлы паныд войнакӧд. Ставыс тайӧ ылӧдчӧм да пӧръясьӧм. Йӧзыс сідз нин майшасьӧны, колӧ-ӧ вӧчны уколсӧ, а найӧс нӧшта на повзьӧдлӧны, – лыддьӧ Нина Овчинникова. – Вакцинациянас ми вермам кӧртвомавны быдсикас висьӧм. Республикаын вунӧдісны нин, мый сэтшӧм лятіыс (корь), наляыс (краснуха), полиомиелитыс, кодъясӧн водзті висис матӧ быдӧн. И тайӧ абу мойд. Буретш вакцинациянас ми бырӧдім уна сикас висьӧм. И COVID-19-ӧс сідзжӧ позьӧ пановтны уколасьӧмӧн.
* * *
–"Спутник V" вакцина ошкисны нин мир пасьталаын. Сійӧс виччы-сьӧны уна странаын. Некысянь на эз волы юӧр, мый тайӧ вакцина вӧчӧм бӧрас мортыс висьмис да кувсис. Суйӧрсайса медицинаын зільысь-яссянь некутшӧм юӧр та йылысь абу. Миян вакциналы паныд сулалӧны сӧмын политикъяс да
коммерсантъяс, кодъяс кӧсйӧны инавны ассьыныс татшӧм препаратсӧ, – лыддьӧ Роспотребнадзорлӧн регионса управлениеысь юкӧнӧн веськӧдлысь Ромэн Галимов. – Неважӧн сёрниті Санкт-Петербургысь Боткин нима больничаса врачьяскӧд. Сэні юӧртісны, мый реанимацияӧ коронавирусысь прививка вӧчӧм бӧрын ни ӧти морт на абу веськавлӧма.
Ромэн Рафаильевич казьтыштіс, мый Комиын ӧти мортлӧн коронавирусысь вакцина вӧчӧм бӧрын лоӧма зэв сьӧкыд аллергия. Кор туялӧмаӧсь, тыдовтчӧма, мортыс уколасьӧм бӧрас юӧма курыд зелля…
* * *
Дискуссионнӧй площадка вылын сёрниыс муніс и нӧбасьысь нывбабаӧс да кагуксӧ коронавирусысь дорйӧм йылысь.
Кыдз пасйис Коми Республикаса перинатальнӧй шӧринысь главнӧй врач, Коми минздравысь главнӧй акушер-гинеколог Ольга Лебедева, нӧбасьысьясӧс торйӧн нин колӧ видзны-дорйыны.
–Ми кӧсъям, медым и нывбаба-мам, и кагукыс вӧліны дзоньвидзаӧсь. Неважӧн на юӧртлісны, мый нӧбасьысьяслы коронавирус оз кӧвъясь, либӧ висьӧны найӧ кокньыда. Но Россияын мӧйму тайӧ висьӧм-сьыс кувсьӧма 103 нӧбасьысь. Ун-джыкыс Москваын да Санкт-Петербургын. Тайӧ зэв ыджыд шог, – висьталіс Ольга Николаевна.
Кольӧм во акушерство кузя миян консультативнӧй шӧрин пыр мунӧма ковидӧн висьысь 199 нӧбасьысь ань. На лыдысь нёльыс висьӧма зэв сьӧкыда. Таво шӧринас шыӧдчылӧма нин 63 татшӧм нӧбасьысь.
–Найӧ абу стационарынӧсь, и оз ставныс сьӧкыда висьны. Но делӧыс сыын, мый нӧбасьысь аньӧс коронавирусысь колӧ бурдӧдны мӧд ног. Накӧд оз позь вӧдитчыны вируслы паныд чорыд терапияӧн. Вермас лоны быдсикас сідз шусяна осложнениеыс, мый мӧрччас кагаыслы. Мукӧддырйи, медым бурдӧдны мамсӧ, нӧбасигас медводдза тӧлысяс на ковмӧ мынтӧдчыны кагасьыс, – гӧгӧрвоӧдіс акушер. – Мӧйму Комиын коронавирусӧн кокньыда висис 37 нӧбасьысь. А ӧти аньӧс да сылӧн кынӧмын 28 вежонся на кагуксӧ врачьяс, позьӧ шуны, бергӧдісны мӧдаръюгыдсьыс. Талун видзӧдам куим нывбаба бӧрся. Жаль, но на пиысь ӧтилы ковмас жӧ мынтӧдчыны кагасьыс, некутшӧм лекарство оз нин бурдӧд да.
* * *
Стопкоронавирус.рф.-лӧн юӧртӧм серти, июль 7 лунӧ COVID-19-ӧн республикаын висьмӧма 273 морт. Витӧн бара кувсьӧмаӧсь. Вирусыс нуис нин республикаса 1.052 олысьӧс. Матысса кадӧ миян регионӧ вакцинасӧ ваясны 40 сюрс доза. Гашкӧ, удитанныд на вӧчны…
Николай Размыслов
