Кыдз юӧртлім нин, Печораын декоративно-прикладнӧй творчестволы сиӧм "Кудесники Печоры" фестиваль-конкурсын Гран-при да "Мастер – золотые руки" ним босьтіс Приуральскӧй сиктысь енбиа том ань Надежда Пыстина, кодкӧд ми и тӧдмӧдам талун газет лыддьысьӧс.
Художникӧн лоны?
–Чужи-быдми ичӧтик сиктын, – заводитіс висьтасьны ас йывсьыс Надежда. – Школа помалӧм бӧрын пыри культура колледжӧ декоративно-прикладнӧй искусство нырвизьын велӧдчыны.
Ичӧтсяньыс на ныв ёна радейтӧма серпасасьны. Бура сылӧн тайӧ артмӧма!
–Менам вӧлі ыджыд кӧсйӧм – лоны художникӧн, – юксьӧ сэкся думъяснас Надежда. – Но, веськыда кӧ, эг чайт, мый удайтчас. Ӧд миян сиктын художествоа школаыс абу, тайӧ нырвизяс тӧдӧмлун-сям босьтны некӧн.
Колледжӧ экзаменъяс сдайттӧдзыс на шуӧма видлыны асьсӧ режиссураын, но век жӧ смелмӧдчӧма сэсся юавны сэтчӧс уджалысьяслысь, позьӧ-ӧ серпасасьысьӧ велӧдчыны. Позьӧ пӧ, но экзамен водзын вежон кымын колӧ велӧдчыны курсъяс вылын, сэні и тыдовтчас, верманныд-ӧ художникӧн лоны.
–Ветлӧдлі некымын лун курсъяс вылӧ, – водзӧ нуӧдӧ сёрнисӧ Надежда. – А сэсся и экзаменъяс сдайті, ог шу, мый зэв бура, но тайӧ специальносьт серти велӧдчыны пырны баллыс тырмис.
2009 воын колледж помалӧм бӧрын енбиа ныв водзӧ велӧдчӧма Сыктывкарса госуниверситетлӧн искусствояс институтын декоративно-прикладнӧй творчество факультетын. Вит во мысти Надежда Пыстина бӧр локтӧма чужан сиктас да босьтчӧма уджавны культура керкаын художествоа веськӧдлысьӧн. Уджыс том аньлы ёна кажитчӧ, ӧнӧдз пӧ сэні зіля.
–Вӧлі позянлун кольччыны Сыктывкарӧ, – висьталӧ Надежда. – Но чужанінӧс зэв ёна радейта да, эз вермы юркарыс менӧ сиравны ас бердас.
Войвыв вӧр-ва рӧмъясӧн
Шоныд кывъясӧн Надежда казьтылӧ Зинаида Михайловна Майороваӧс, коді колледжын на велӧдӧма сійӧс кысьыны узорӧн. Таӧдз пӧ кысьыны сямми нин, тьӧтӧй челядьдырйи велӧдіс да, но серъясӧн кепысь-носки мичмӧдны эг на куж.
–Ёна радейта и вышивайтчыны, кисьӧн (бёрдо) сера вӧньяс кыны, – водзӧ висьтасьӧ Надежда. – Аслам кипом уджъясӧн тшӧкыда петкӧдча выставкаясын.
Ань кысьӧ лавкаысь ньӧбӧм шӧртӧн, бӧрйӧ войвыв вӧр-валы лӧсялана рӧмъяс. Оз пӧ кажитчы, кор шӧртыс вывті югыд да синмӧ шыбитчана.
Надежда уджалӧ и челядькӧд, нуӧдӧ культура керкаын кружокъяс, кӧні томулов вӧчалӧны сёйысь чачаяс, серпасасьӧны пу вылын...
А меным пӧ кажитчӧны миян республикалы матысса росписьяс – Вылыс Эжваса, Мозымса, Пижмаса да Улыс Эжваса.
–Окотита керамикаын ачымӧс видлыны, но колӧ, медым та могысь мастерскӧй вӧлі, – юксьӧ дум-кӧсйӧмнас Надежда. – И бадь вожысь эськӧ кӧрзинаяс босьтчи кыны.
Медым челядь тӧдісны
Интереснӧйторъяс аддзылӧм-кывлӧм бӧрын и ышӧдӧ Надежда Пыстинаӧс кипом уджӧ сылӧн музаыс.
Том ань радейтӧ чукӧртны этнография юӧръяс, важся йӧзкостса паськӧм, дозмук да гортса эмбур.
Республикаса кар-районӧ, мукӧд регионӧ ветлігӧн век зільӧ пыравлыны сэтчӧс музейясӧ. Ог пӧ кӧсйы, медым миян челядь вунӧдісны, кыдзи овлісны важӧн йӧзыс, мый вӧлі налы тӧдчана да дона.
–Батьӧй Аранечысь, зэв ичӧтик грездыс Приуральс-кӧйсянь неылын, – висьталӧ Надежда. – Коркӧ чужан керкасьыс сылы сюрӧма важся сера кепысь, кодӧс меным и вайис. Мыськалі да сер сертиыс кыи сэтшӧмӧс жӧ. Радейта вӧдитчыны важся серъясӧн.
Надеждалы кажитчӧ и вӧрӧд котравны, нимкодясьны вӧр-ва рӧмъясӧн.
Ыджыд муслунӧн сёрнитӧ аслас чужанін йылысь.
Дум-кӧсйӧм на
–Миян тані ставыс зэв мича, – быттьӧ нюмдіс сійӧ телефон пыр сёрнисӧ нуӧдігӧн. – Ог вермы татшӧм мичлунтӧгыс овны. Син водзын Печора ю визувтӧ, ӧшиньсянь Урал из тыдалӧ... И йӧзыс Приуральскӧйын зэв шаньӧсь, водзмӧстчысьӧсь, енбиаӧсь – миян и кипом уджын мастеръяс, и сьылысьяс эмӧсь. Жаль, бӧръя кадӧ сиктын олысьыс чинӧ, ӧні 450-500 кымын морт коли.
Чужанінсьыс мунысьяссӧ позьӧ жӧ гӧгӧрвоны. Приуральскӧйӧдз вогӧгӧрся туйыс абу – ӧні ветлӧны сідз шусяна зимникӧд, кодӧс турӧбалӧм бӧрын оз век тэрыба удитны весавны-дӧзьӧритны.
Тулыс-арнас, йи кылалан да сувтан кадӧ, Приуральскӧйӧ кыкысь вежоннас волывлӧ вертолёт. Сиктсаыдлы лэбавнытӧ, дерт, дона.
Гожӧмнас, кор юыс восьса, Конецборӧдз мунӧны пыжӧн, а сэтысянь Печораӧдз машинаӧн.
А зэв пӧ кӧсъя, юксьӧ аслас мӧвпъясӧн Надежда, медым йӧзыс эз мунавны, медым сиктным сӧвмис-паськаліс.
Ань кутӧ лача, мый чужан сиктас коркӧ лэптасны турбаза либӧ керка-музей, кӧні позяс Урал из вылӧ мунысь туристъяслы нуӧдны мастер-классъяс.
–Но тайӧ, дерт, сӧмын кӧсйӧм на, – кывкӧрталӧ Надежда.
