Новости Республики Коми | Комиинформ

ПРÖСТ КАДÖ — ПЕЧОРА ВЫЛÖ ВУГРАСЬНЫ

ПРÖСТ КАДÖ — ПЕЧОРА ВЫЛÖ ВУГРАСЬНЫ
ПРÖСТ КАДÖ — ПЕЧОРА ВЫЛÖ ВУГРАСЬНЫ
logo

Изьва районысь Щельяюр посёлокса кусöдчан часьтын, кодöн веськöдлö Михаил Рочев, зільö 25 морт. Нöшта Кельчиюр сиктса торъя постын 5 уджалысь. Налöн син улын Діюр, Ыргöн-шор, Краснобор, Вертеп, Галфедь, Галпи да Изьвавом, кöні 10 сюрсысь унджык олысь. Биысь видзчысян службаын зільысьяслöн тöжд-могыс, майбыр, тырмö. Пасъям, Михаил Михайлович — водзмöстчысь да кывкутысь веськöдлысь. Сійö пыр зільö босьтны содтöд тöдöмлун-сям. Помавлöма эськö вуз, но öнІ уджысь орöдчывтöг велöдчö Санкт-Петербургса государственнöй кусöдчан служба университетын.

 

40 ВО НИН ЧУЖАН+НАС

Михаил Михайловичкöд варовитны кокни. Восьса, кыпыд лола, сэк жö шмоньлив... Ас йывсьыс дженьыда висьталіс. Чужи-быдми пö Щельяюр посёлокын и öні сэні ола-уджала 40 во нин.

Казьтыштам, Сöвет власьт кадö Щельяюрын вöлöма суднояс стрöитан да дзоньталан завод. Сэні уна вöчöмаöсь, медым тöв чужъялöм пыдди ныв-зон ёртасисны спорткöд да физкультуракöд. Завод бердас уджалöма уна сикас спорт секция: самбо, дзюдо, борьба, а сідзжö лэпталöмаöсь гира... И век жö посёлокса челядь медся ёна радейтöмаöсь лызьöн котравны. На лыдын и Миша Рочев. Сійö коймöд классянь нин исласьöма. Сійö кадас Щельяюрса том спортсменъяс тшöкыда ветлывлöмаöсь районса, Печора карса да республикаса ордйысьöмъяс вылö. Михаил Михайлович öнöдз на видзö быд сикас кубоксö, почёт грамотасö. Зэв уна и козиныс: термос, ыргöн вылын чеканитöм серпасъяс...

 

РАДЕЙТÖ ВÖР-ВА

Печора ю дорын быдмысь зонка, дерт жö, радейтö вой-вывса вöр-ва. Сылöн батьыс, Михаил Михайлович жö, нэм чöжыс кыйöма чери да вöралöма. Тайö öд изьватаслöн нэмöвöйся оласногыс.

Пасъям, батьыс уджавлöма суднояс стрöитан да дзоньталан заводса механическöй цехын. Михаил Михайлович вöлöма зэв бур токарöн. Ве-сиг сетлöмаöсь сылы торъя пас — клеймо. Сійö нин ясыда висьталöма, мый став вöчöмторйыс збыльысь бур. Сёрöнджык Михаил Михайлович уджавлöма мастерöн.

Пиыс казьтылö:

— Ичöтсянь батьöй аскöдыс пыр сьöрсьыс босьтлывліс. Помнита, тулысын Печора муртса воссьö, ваыс син водзын туö. Ойдöм видзьясö вöйталам ботанъяс. Сэсся утка кельöбъяс локтöны ылі лунвылысь. Ва вылö лэдзам утка мыгöръяс, дзебсям чомйö да заводитам найöс кыйöдны-лыйны. А ар йылысь и сёрни абу. Миян войвывса вöр-ва медся на мича да муса. Некутшöм лунвыв вылö ог веж.

Аслас челядь кад йылысь Михаил Михайлович öнöдз казьтылö медся пöсь кывъясöн. Сэкся олöмас уна шуда здук вöлöма. Сідз, Печора ваыс зэв на кöдзыд, а зонпосни ... купайтчöны нин. Кыр йылö пестöны бипур, медым васьыс петöм бöрын сы дорын сэсся шонтысьны. И öд ныв-зон пиысь некод абу висьмылöма.

 

КРИЗИСЫД УНАÖС СКОНЪЯЛ+С

Школа помалöм бöрын том морт пырöма велöдчыны Ухтаса индустриальнöй институтö. Но студентавны абу мойвиöма — первой курсын велöдчысь зонъясöс босьтöмаöсь армияö.

Михаил Рочев служитöма Венгрияын. Налöн ротаыс видзöма сэтчöс аэродром.

— Йöз муын унатор медводдзаысь аддзылі: военнöй самолётъяс, аэродромса техника да оборудование. Йöзыс шаньöсь, венгр кывйыс мыйöнкö матын комилы. Ас костын тшöкыда чужан кывйöн сёрнитім...

Кык воыд öдйö лэбöма. Гортас воöм бöрын вöвлöм салдат медасьöма уджавны Щельяюрса техническöй участокö. Сизим гожöм шкипералöма мусир кисьтан баржаын. Кодсюрö ёртъяс пиысь шмонитöмаöсь, тэ пö быттьö капитан, юрнуöдан зэв ыджыд судноöн...

А сэсся, олöмыс гудыртчис да, Михаил Михайлович босьтчöма ас вылас уджавны. Посёлокас восьтöма лавка да заводитöма вузасьны. Недыр мысти нöшта öти вузасянін восьтöма. 2000—2008 воясö тадзи зільöма. Öні, гашкö, сійö вöлі нин ыджыд бизнесменöн, но кризис грымöбтіс. Сійö ас вылас уна уджалысьöс чорыда сконйыштіс.

Мый водзö вöчны? Син улас веськалöма юöр, вöзъям пö велöдчыны Москваса гуманитарнöй академиялöн Ухтаса филиалын. Уджысь орöдчывтöг сэні босьтöма информационнöй да вычислительнöй техника кузя спе- циальносьт. Тадзи Михаил Рочев лоöма бакалаврöн.

 

КОЛÖ БУР ТÖДÖМЛУН ДА СЯМ

Щельяюр посёлокын кусöдчан часьтын компьютер кузя специалистыс абу вö-лöма. А быд сикас кабалаыс унакодь чукöрмöма. Витöд отрядöн веськöдлысьöс вежысь Иван Канев корöма Михаил Рочевöс, кыдз бур да тöдöмлун-сяма мортöс, отсавны бöрйыны да инавны кабалаяссö, кытчö колö. Тöлысь сійö зільöма-мырсьöма. А сэсся виччысьтöг вöзйöмаöсь кусöдчан отрядас удж.

Михаил Рочевöс ыстöмаöсь содтöд велöдчыны Сыктывкарса федеральнöй шöринö, кöні дасьтöны кусöдчысьясöс. Сы бöрын Михаил Михайловичöс индöмаöсь Щельяюрса часьтöн веськöдлысьöн. Недыр мысти уджысь орöдчывтöг пырöма Санкт-Петербургса государственнöй кусöдчан служба университетö.

— Ме кöсъя лоны профессионалöн. А та могысь колö велöдчыны, — висьталö Михаил Михайлович.

 

МОРТЫДЛÖН ОЛÖМЫС МЕДСЯ ДОНА

Сыктывкарса шöринысь локтöм бöрас выль веськöдлысьлы öдйö и ковмöма, позьö шуны, уджас доддясьны. Посёлокас öзйöма керка. Важ оланіныд коссьыс-кос, истöг тув моз ставнас ыпнитöма. Кык морт тшын-биас кувсьöма. Кусöдчысьяс öдйö эськö воöмаöсь, но ярмöм "гöрд петуктö" лö-ньöдны абу вермöмаöсь. Сэк жö биыслы абу сетöмаöсь вуджны орчча керкаяс вылö.

— Кусöдчысьяслы декабрыс, менам видзöдлас серти, медся сьöкыд кадыс. Изьва вожын буретш кö-дзыд. Йöзыс заводитöны вöдитчыны электрическöй пачьясöн, а би провод бöрся дöзьöрыс абу. Веськыда кö, öткымынöн оз и мöвпавны, мый вермас ускöттьö суны. Сідз, öти мужичöй матрассö пуктöма косьтыны ... ломтысьысь пач плита вылö. А ачыс петöма орчча вежöсö. Друг тшын пуркнитöма. Уськöдчöма эськö, но вежöсыс ыпъялöма нин, — висьталö Михаил Рочев.

Таво гожöмыс со кутшöм кос да жар вöлі. Но кодсюрöлы, тыдалö, ставыс веськодь. Михаил Михайлович дöзмöмпырысь шуис:

— Субöта рытö купайтчöм бöрын муна вöлі гортö. Ви-дзöда да, чукöрмöм лöп-ёгсö öзтöмаöсь. Биыс енэжöдзыс кайö, би киньясыс сявкйöны. Öзтысьсö тайкö эг косявлы. Мися, Россия пасьталаын вöрыс да и сикт-посёлокъяс сотчöны. Посёлокнымöс тшынйыв жö кöсъян лэптыны. Пыр жö кусöд бисö, кытчöдз ускöттьö эз су...

Тавося ноябрь 1 лунö ас машинаöн вöлöм мунö. Телефон пыр юöртöмаöсь, керка пö сотчö. Пыр жö уськöдчöма öзйöминö. Кыкöн ас кокнас бисьыс петöмаöсь. Найö и висьталöмаöсь Михаил Рочевлы, вежöсас пö ань кольöма. Кусöдчан часьтса веськöдлысь уськöдчöма ыпъялысь керкаö да нывбабаöс петкöдöма ывлаö. А аньыд садьтöм нин куйлö. Михаил Михайлович заводитöма сетны медводдза отсöг. Врачьяслöн вотöдз нывбабабыд ловзьöма. И öні на, слабог, дзоньвидза.

— Сідзкö, эг весь велöдчы. Мортыдлöн öд олöмыс медся дона. Тайö миян уджын — медся ыджыд могыс, — висьталö кусöдчан часьтса веськöдлысь.

 

А ПРÖСТ КАДÖ — ВУГРАСЬНЫ

Чина мортыдлöн тöжд-нокыс уна. Весиг отпуск дырйи уджалö. Быд асыв кусöдчан часьтын Михаил Михайлович нуöдö сідз шусяна развод: караулын дежуритысьяс вежсьöны. Выльöн локтысьяслы индöны, мый налы колö вöчны. Сэсся уна сикас документ колö дасьтыны. Мукöддырйиыс сизим час рытöдз пукалö компьютер сайын. Быд тöлысь кусöдчысьяс содтöд тöдöмлун-сям босьтöны, дасьтысьöны, медым öдйöджык кусöдны быд сикас сотчысь стрöй-басö да мездыны йöзöс. Сэсся воö и выль оборудование да техника, мыйöн колö кужны вöдитчыны.

А чуктас кö прöст кад, Наталья Григорьевна гöтырыскöд радейтöны вуграсьны шатинöн. Печора ю и öні на озыр сынöн, ёкышöн, сирöн... Кыркöтшас пестöны бипур, пузьöдöны чай, дерт, и свежöй юква пуöны да нимкодясьöны войвывса муса вöр-ваöн.