Новости Республики Коми | Комиинформ

Полякöс — Комиö, комиöс — Уралö

Полякöс — Комиö, комиöс — Уралö
Полякöс — Комиö, комиöс — Уралö
logo

Быд во октябрь 30 лунö Мария Андреевна Нестерова ветлö Дереваннöйса шойна вылö, пуктö Ян да Екатерина Милашъяслöн гу вылö сьöд нянь да сов. Эз ас вöлясьыс воны Комиö поляк да украинка, и няньыс да солыс медъёна эз тырмыв налы оліганыс...

"Войско Крайоваысь" салдатъяс отсалöмаöсь Гöрд армиялы вöтлыны Польшаысь фашистъясöс, а водзö абу мунöмаöсь, ми пö абу оккупантъяс. И таысь найöс мыждöмаöсь да нёль сюрс полякöс ыстöмаöсь Комиö, кызвынсö нуöмаöсь Воркутаö, кодъяскö веськалöмаöсь и Эжва йылö. На лыдын вöлöма и Ян Юзефович Милаш. Екатерина – Украинаысь велöдысь. Сійöс войвылö вайöмаöсь сыысь, мый бандеровечьяслы сёянöн отсавлöма. Кыдзи нö пö он отсав, вöвлöм велöдчысьыд кö корö?..

Донсянь Кадам тылань мунан туйбокса Колодаяг посёлокын условнöя мыждöмаяс нин овлöмаöсь, налы весиг лэдзöмаöсь аслыныс керкаяс кыпöдны. Но öти во и сюрöма Ян Милашлы ас керкаас овны, бырöдöмаöсь посёлоксö. Нуöмаöсь Носим – Керчомъя костса Вуктыл посёлокö. Комиын тöдмасисны да öтлаасисны поляк Ян да украинка Екатерина, ныла-пиаöс чужтісны-быдтісны. Пиыс, Ришад Янович Милаш, öні Сыктывкарын олö. А бать-мамыс Дереваннöйса шойнаын куйлöны.

Эжва йылын мыжтöг мыждöмаöс видзан посёлокыс уна вöлöма. Сідз, Вежаюын немечьяс овлöмаöсь, Чёрнаяын пö преступникъясöс видзлöмаöсь, но на пöвстын öд вермисны лоны, и вöліны, репрессируйтöм йöз. Пузласянь нелямын километрсайса Морскöй йылысь весиг пузласа этша нин тöдöны. Öти олöма ань и казьтыштöма, кор Мария Андреевна экспедицияöн ветлöма сэтчö, посёлок бокті пö уна нывбабаöс нуöмаöсь. Мыйла сэтчö аньяссö вайöдöмаöсь? Вöр лэдзны? Но юыс, Эжваыс, сэні сöмын на заводитчö да, зэв векни, и кыдзи кылöдан керсö? Но посёлокас и збыльысь мыждöмаясöс видзöмаöсь. Мария Андреевналöн кывъяс серти, барак колясъяссö на пö аддзылім, на гöгöр рöвъяс кодйылöмаöсь, кöнсюрö и решёткаяс на эмöсь. Öти гу вылын сулалö на вöлöм нёль визя бедь. Татшöмъяссö сувтöдлöмаöсь, кор öтилаö некымын мортöс гуавлöмаöсь, нёль визь кö – сідзкö, нёльöн куйлöны гуас. Мортыслöн ним ни ов оз коль, сöмын бедь вылын визь...

Вежаю посёлокын крепыд колхоз вöлöма, председателявлöма сэні и Помöсдінса школаöн веськöдлысь Фрида Эммануиловна Линдтлöн батьыс. Тöвъяснас, мед йöзыс уджалісны, а эз бунтуйтны, вöр пöрöдны тшöктылöмаöсь. А петкöднысö некыдз. Мария Андреевна висьталö, öні на пö кер бунтъясыс куйлöны-сісьмöны.

Мария Андреевналысь пöльсö, Дмитрий Ефимович Поповöс, Мария гöтырыскöд (батьö пö меным мамыслысь нимсö сетлöма) тшöтш репрессируйтлöмаöсь. Öкмыс челядя семьялöн крепыд овмöс вöлöма, батракъястöг асьныс став уджсö бергöдлöмаöсь. Кöдзöм бöрас нин мусö налысь мырддьöмаöсь да арнас няньсö вундыны абу вермöмаöсь. Пöльыс Мария Андреевналöн и шуас колхозсаыдлы, он кö пö вермöй идравнысö, ми асьным вундам да ставсö тіянлы ваям. Тайö кывъяссö донъялöмаöсь колхозын öтувъя удж лёкöдöмöн да мыждöмаöсь Поповъясöс. Нуöмаöсь Эжва катыд.

– Помöсдін саяс гу аддзöмаöсь. Нуöдігас сэтчö вермытöмаясöс, кодъяс муннысö оз нин вермыны, да нывбабаясöс гуалöмаöсь. Гашкö, и менам пöчöй сэні жö куйлö, – висьталö Мария Андреевна Нестерова. – А мужичöйяссö водзö нуöдöмаöсь. Пöльöй Уралö веськалöма, рудникъясын уджалöма. Зільöн, уджачöн вöлöма. И кор кувсьöма морт, кодлöн мездан кадыс вöлöм мастыстчö, пöльöс сылöн паськöмö пасьтöдöмаöсь, и нимсö сылысь тшöктöмаöсь босьтны. Йöз нимöн и мездмöма, но бöр гортас локны абу лысьтöма, ылі муö кольччöма. Сьöм на коркö ыстылöма батьöлы, мед локтас сы дорö, но батьöй абу мунöма, и ми со öнöдз ог тöдöй, кöні пöльлöн гуыс, кутшöм нимöн сійöс дзебöмаöсь.