Новости Республики Коми | Комиинформ

Видз вöрсялö,войтырыс бырö

Видз вöрсялö,войтырыс бырö
Видз вöрсялö,войтырыс бырö
logo

Уна во сайын ветлі Лопыдінö. Дзоридзалысь турун пиын дзебсьöмаöсь неыджыд керкаяс. Сиктын вöлі уна том йöз да челядь. Öти кильчö вылын пукалісны пöчьяс. Куимнанныс — тшап сатин ковтааöсь, лымъеджыд ситеч чышъянаöсь. Шань, сёрниö пырны дась чужöмаöсь. Тöдмалісны, мый ме пезмöгса, да дзикöдз гажмисны: "А Пиё Иван Тима ловъя на?" Мися, ловъя, сійö менам бать. Варовмим. Унаысь дум вылö усьлö тайö гажа, восьса сьöлöма йöза оланіныс. Сэтшöм вöлі телепит волыны сэтчö бара...

Кöрткерöссянь Лопыдінöдз 130 километр. Автобусöн йöзыс мунöны Сöбинö, Позтыкерöсö, Баяркерöсö, Веселовкаö, Мордінö, Намскö. Чорыд веркöса туй юковтöма став Лöкчим вожсö. Кöсйи нимкодясьны татчöс олысьяс вöсна, но, вöлöмкö, туйыс мунö бокиті, сикт-грездö кежавтöг.

А пöпутчикъяс шуисны, нимкодясьны нинöмöн. Уна во чöж петкöдісны татысь вöр, сы пуд колисны киссьöм посёлокъяс. Регыд татчöс олысьяс пескысь топаласны. Кöнсюрö важöн нин тупкисны детсад, школа, клуб, библиотека, ФАП, пошта. Уличаяс битöмöсь. Телефон да öтуввез оз уджав. Радио орöдöмаöсь. Удж абу. Том йöз муналöны. Кольччысьясыс юсьöны. Мукöдыс, дерт, кутчысьöны на кок йылас, видзöны овмöс, нажöвитчöны вотöс-тшакöн...

Лопыдінын нинöмыс жö абу. Уна керка тувъялöм öшиня. Кызвын олысьыс пенсионер. Май 9 лунö воласны пö Намсксянь гоз-мöд морт, сулыштасны Айму вöсна Ыджыд тышын усьöмаяслы памятник дорын, и став гöсьт. Казьтылан пöвйö пасйöма 130 гöгöр салдатöс. Кызвыныс Шамановъяс, Карповъяс, Нестеровъяс. А мунысьыс вöлöма кык пöв уна. Сідзкö, сиктын унаöн коркö овлісны.

Медся олöмаыс Лопыдінын 81 арöса Пелагея Григорьевна.

—Оз узьсьы войнас да, понда казьтывны абутöм нин керкаяс, мунöм йöзсö, — висьталö коми ань. — Кутшöм гажа сикт вöлі, да дзикöдз олöмыс кусны кутіс. Эрдъяс, видзьяс вöрсялöны. Скöт видзысьяс матігöгöрсö ытшкöны на.

Лопыдінсаяс гортса пемöстö видзöны на. Сикт кузя довъялöны мöсъяс, пöшти быд йöрын ризъялöны кук, ыж, кöза. Дзодзöгъяс усьласьöны тöдтöм морт вылö.

Пелагея баблöн квайт ыж. Сёрнитігкості триньöбтіс телефон. Пиыс звöнитчö, мöдар сикт помас олö. Телефоныд тані пöшти быд керкаын, коркö донтöмысь на йöзыс сюйлöмаöсь.

Эм сиктын и асланыс фельдшер. Менам волігöн буретш ставнысö, кодъяс вермöны ветлöдлыны, нуöдöма Намскö рентген вöчны. А участкöвöйыс Лöкчим куст вылас дзик öти, Мордінын. Коркö-мыйкö волывлö жö татчö.

Норасис öнія олöм вылö и вöвлöм велöдысь Эвелина Егоровна. Öнöдз оз вермы лöньны, сиктса озыр библиотекасö Намскö "пышйöдісны" да.

—Том йöз эськö стрöитчасны, да мусö ас сиктсалы лоö ньöбны! А керка вöрыс пыр ылысмö и ылысмö, — пузьöма аньлöн сьöлöмыс. — Пошта кöсйöны бырöдны, Намсксянь пö кутасны новлöдлыны газет-журнал.

Лопыдінын, висьталісны, "Коми мутö" 11 морт судзöдö. Но газетыс этша воö. Нöшта 2 "Звезда" да кымынкö "Трибуна".

Йöзыс ас костаныс сёрнитыштасны-скöралыштасны да и лöнясны. Кодлы элясян? Элясян кö, вежсяс öмöй мыйкö? Да и абу на ставыс сэтшöм лёк. Со ас вылö уджалысь, важ ног кö, купеч, восьтöма сиктын лавка. Мый пö коран, сійöс и вайö. Кöрткерöсöдз быд лун ветлöдлö автобус.

А ме мöвпала, мый лоö во 7-10 мысти Лопыдінкöд, мукöд татшöм жö сикт-грездкöд? Кутшöм выгöда коми войтырлы татчöс мусирысь, биа руысь, из-шомысь, вöрысь? Коді озырмöдчö татчöс мулöн озырлунöн? Кодкö, сöмын оз сиктса морт, оз коми морт.

...Веськыд визьöн лыйö-мунö асфальт туй. Ырыштчылöмаöсь йитны Коми мунымöс Перымкöд, да гöгныс тай вöрзьöма. Кöть нин татчöс войтырлы туйыс лои.