Новости Республики Коми | Комиинформ

Посни челядьöс мывкыдас туйдіс

Посни челядьöс мывкыдас туйдіс
Посни челядьöс мывкыдас туйдіс
logo

Ёна жö ме радейтлі ичöтдырйи видзöдны сцена вылын ворсöмтö. Артистъяснас вöліны школаын велöдысьяс. Öтчыд найö петкöдлісны Виктор Савинлысь "Райын" да "Инасьтöм лов" пьесаяс серти спектакль. Сюзь Матвейлысь Анделсö ворсіс сэки зэв на томиник да мича ныв Альбина Ивановна Попова, Выльгортса школаын ичöт классъясысь челядьöс велöдысь. Сöстöм мелі чужöма, пелькиник вöраса, вöсньыдик коска, небыдик гöлöса – ёна жö радейтанаöн вöлі том артистканым. Кутшöма жö мойвиис Выльгортса школаысь челядьлы татшöм велöдысьыдкöд!

Думыштны он куж, мый и сылы, война кадся мукöд ныв-зонлы моз жö, уси сьöкыд челядьдыр. Батьыслы, Иван Васильевич Курочкинлы, ковмис кольны вит ныла-пиа семьясö да мунны Ыджыд война вылö. Альбиналы сöмын на кык арöс вöлі.

Фронт вылысь бöрсö батьыс эз бергöдчы. Мамыс, Мария Ивановна, коли ки вылас посни челядьöн. И качыд, и пелысь корйыд, и йöныд да пöтыд тшыгъялан кадö лоины сёянторйöн. Но та вылö видзöдтöг олісны öтсöгласöн. А тшыгла кулöмысь мöсныс мездіс.

Ыджыд чойыслы, Ниналы, лои эновтчыны велöдчöмсьыс, кöть квайтöд классын на и вöлі. Босьтчис уджавны Помöс посёлокын вöр лэдзанінын пусьысьлы отсасьысьöн. А рытъяснас мудзöм вöр лэдзысьяслысь ловсö гажöдіс гудöкöн ворсöмöн.

Война помасис. Альбиналы арлыд сертиыс школаö колö мунны. А кыдзи велöдчан? Абу учебник ни тетрадь, ручка ни чернила. Тетрадь пыдди важ небöг, черниласö саысь вöчлісны, ручкасö вöлавлісны кыз ньöрйысь да сунисöн кöртавлісны сэтчö перö. Альбина окотапырысь велöдчис, радейтіс и сьывны да йöктыны школаса самодеятельносьтын.

Олöмыс вочасöн бурмис, кокняммис. Ныв помаліс Помöсдінса шöр школа. Да öд окота водзö велöдчыны. Но кöсйöмыс эз на пыр збыльмы. Коліс отсавны Нина чойыслы велöдчыны музыкальнöй училищеын. Но шуда на вöлöма, школаса парта сайсянь пыр жö челядькöд уджавны кутіс. Помöсдінса роно индіс Альбина Ивановнаöс Пузла грездö велöдысьöн. "Университетнас" сылы лоис Надежда Васильевна Кущаклöн куим лунся туйдöм-велöдöмыс.

И со Альбина Ивановна пырö жырйö, кöні пукалöны первой классын квайт да коймöд классын куим велöдчысь. И артмис öд! Кызь лун мысти воис роноысь методист Модест Спиридонович Курочкин да весиг ошкыштіс сійöс, татшöм öдöн пö и водзö уджав.

Том велöдысьлöн сямыс содіс Мыс сиктын нин. Сэні сылöн кывкутöм улö 16 морта класс сетісны. Олöмаджык уджъёртъясыс казялöмаöсь Альбина Ивановналысь зільöмсö да ко-рöмаöсь содтöд уджавны пионеръяскöд, урокъяс бöрын гырысь челядьöс сьывны-йöктыны велöдны. Альбина Ивановна зіля босьтчöма таö да лöсьöдöма хор. Енбиа да кывзысьысь челядь петкöдлöмаöсь 11 концерт, ветлöмаöсь мукöд сиктö.

Öнöдз абу вунöма Вапöлкаö ветлöмыс. Грездыс ылын, 40 километр сайын. Доддялöмаöсь вöвъясöс да мöдöдчöмаöсь. Ичöт грездад артистъясыд оз волыны да колхозникъяслы зэв любö лоöма челядьлöн концертасьöмыс. Ёна и ошкöмаöсь да клопайтöмаöсь. Гöститö-дöмаöсь и вöвъяс бöрся видзöдöмаöсь. Вой улö ылі туйö петны оз позь, и сиктсаяс корöмаöсь узьны гортаныс, быдтор юасьöмаöсь да варовитöмаöсь. Мöд лунас вöла-доддяяс кыпыда сьылігтыр мöдöдчöмаöсь гортланьыс.

А сэсся Помöсдінын вöлöма пионеръяслöн слёт. Мыссянь катöмаöсь парокодöн, мöд туйыс абу вöлöма. Сэки Альбина Ивановналысь пионеръяскöд уджсö донъялöмаöсь медводдза почёт грамотаöн.

Но кутшöм бура кöть эз босьтчы уджад, колö вöлі и аслыс велöдчыны. 1960 воö Альбина Ивановна пырö Сыктывкарса 1-öд номера педучилищеö. Велöдчö, быттьö сьылö. Пыр медводдзаяс лыдын. Казьтылö Лесозаводын 24-öд номера школаса нёльöд классын коми кыв урок. Лöсьöдчöма тöлкöн, и урокыс артмöма, абу яналöма ни методист, ни классöн весь-кöдлысь да челядь водзын. Мöдарö, шензьöдöма ставнысö. Öнöдз на абу вунöма велöдысьыслöн чуймöм гöлöсыс: "Да тайö нылыс жö чужлöма велöдысьöн! Татшöм бура сетіс медводдза уроксö. Окота видзöдлыны сы вылö кызь во мысти!"

Сьöлöмсяньыс Альбина Ивановна велöдöма музыка, нотаяс, ритмика. Ворсöма мандолинаöн. Кык во чöж котралöма и йöктан кружокö. Ставыс лоöма коланаöн аслас школаын.

Бöрö колины студенталан вояс, Альбина Ивановна воö чужанінас Выльгортса посни челядьлы тöдöмлун сетны. Аслас медводдза велöдысь Мария Александровна Шебыревакöд уджъёртъясöн лоисны да орччöн зілисны кызь воысь дыр. Уна выльтор вайис Альбина Ивановна школаö, радейтіс нуöдны восьса урокъяс, ёна уджаліс бать-мамкöд. Урокъяс кындзи котыртліс челядькöд концертъяс, гажа рытъяс. Помöсдінса роноын казялöмаöсь том специалистлысь зільöмсö да восьтöмаöсь Выльгортын сідз шусяна опорнöй школа. Альбина Ивановна юксис кужöмлуннас мукöд велöдыськöд, а ачыс корсис выльторъяссö Кулöмдінын да Сыктывкарын. Урокъяс кежлö лöсьöдаліс кывбуръяс, серамбана висьтъяс, ребусъяс, шарадаяс, кроссвордъяс, ворсöмъяс. Первой класса велöдчысьяслы вöчис "Мича серпасъяса анбур". Тулысын да арын новлöдліс челядьöс ягö, велöдіс радейтны да видзны вöр-ва. Ок и кужис дзоляяслы юр вежöрас мывкыдсö сюйны!

Альбина Ивановна и Выльгортса школаöн веськöдліс. Буретш сы дырйи сэні вöчисны котельнöй, шоныд туалет, пусянін, спортзал. Выльгортса пыдди пуктылісны велöдысьöс да бöрйылісны сиктсöветса депутатöн. А быдтасъясыс öні олöны да уджалöны страналöн быд пельöсын.

Верöсыскöд Альбина Ивановна быдтіс ныла-пиаöс. Верöсыс, Генрих Изосимович Попов, зэв мастер морт. Быдтор ладмö сылöн киын: кöть кöрта кöлуйöн, кöть машинаöн ноксигöн, кöть стрöитчигöн.

И аслас челядьлы Альбина Ивановна вöлі медводдза велöдысьöн. Стрöг велöдысьöн. Индас вöлі: "Гортын ме тіянлы мам, а школаын – Альбина Ивановна". Василий батьыс кодь жö зэв киподтуя, ёна радейтö техника, механик-самоучкаöн позьö шуны. А нылыс мамыс моз жö велöдысьöн лоис, но воськовтіс нöшта на водзö. Жанна Генриховна Сизева помаліс Сыктывкарса университетын финн-йöгра факультет, сэсся аспирантура, велöдö республикаса Юралысь бердын искусствояс гимназияын коми кыв да литература. Пуктіс пай "Рöмпöштан" да "Шонді нюм" учебникъяс дасьтöмö. Содтöд уджалö "Марьямоль" да "Ёртасям" велöдчан небöгъяс вылын. Тöдмöдöма коми кывйöн и Сыктывкарса да Воркутаса епископ Питиримöс, отеч Филиппöс да мукöдöс.

Альбина Ивановналöн велöдан сямыс, дерт, казявтöг абу кольöма. Сылысь уджсö донъялöма "Уджвывса ветеран" медальöн, "Йöзöс велöдöмын отличник" нимöн, уна почёт грамотаöн.

А артисталан сямсö Альбина Ивановна петкöдлö концертъяс дырйи, сьылö "Сьöлöм сьылöм" котырын, гижö кывбуръяс, а сэсся и шылад на дорö лöсьöдö. Муса внук-внучкасö велöдö радейтны коми кыв, Коми му, лоны ас кодьыс жö кыпыд руаöн, йöзлы коланаöн. Майшасьö и Выльгортса школа вöсна. Грездын этша челядьыс да тупкыны кöсйöны велöдчанінсö, кöні Альбина Ивановналöн медся бур кадыс коли, 40 во сэні уджаліс. А школалы öд сё во нин тырис да сылöн историяыс оз вермы кусны.